LONDËR — Një nga pyetjet më të vjetra dhe më intriguese që ka sfiduar mendjen e njerëzve është: “Cila erdhi e para, pula apo veza?” Një zbulim i fundit shkencor ka hedhur dritë mbi këtë mister, duke ofruar një përgjigje që mund të ndryshojë mënyrën se si e shohim këtë enigmë.
Shkencëtarët britanikë kanë identifikuar një proteinë thelbësore, e cila është e pranishme vetëm në vezoret e pulës dhe është e domosdoshme për formimin e lëvozhgës së vezës.
Studimi i kryer nga Universiteti i Shefilld dhe Universiteti i Warwick ka zbuluar se proteina ovocleidin-17 (OC-17) luan një rol kyç në këtë proces. Ajo vepron si një katalizator, duke ndihmuar në shpejtimin e formimit të lëvozhgës së fortë të vezës. Ky proces është i rëndësishëm për mbrojtjen e të verdhës dhe të bardhës së vezës, duke e bërë OC-17 një element të domosdoshëm për ekzistencën e vezës siç e njohim ne.
Pa këtë proteinë, veza e pulës nuk mund të formohet, duke sugjeruar se pula, si specie, duhet të ketë ekzistuar përpara se të formohej veza. Kjo është një konkluzion i rëndësishëm që vërteton se për të pasur vezë, duhet të ketë një pulë që e prodhon atë. Kjo e bën pulën protagonistin e këtij misteri të lashtë.
Ky zbulim, i publikuar në revistën “Angewandte Chemie International Edition,” thekson se veza si produkt i pulës nuk mund të ekzistonte pa praninë e pulës. Megjithatë, ky studim nuk merret me evolucionin e pulës si specie, por përqendrohet në nevojën e pulës për të krijuar vezën.
Kur flasim për evolucionin, situata bëhet më komplekse. Vezët si koncept kanë ekzistuar për miliona vjet, duke qenë pjesë e riprodhimit të shumë specieve, përfshirë insektet dhe zvarranikët. Pula moderne, siç e njohim sot, ka evoluar nga një paraardhës i ngjashëm me të, i cili vendosi një vezë që përmbante një gjen të ndryshuar, duke sjellë në jetë pulën e parë.
Pra, nëse e shohim këtë çështje nga një këndvështrim evolucionar, veza si koncept erdhi e para. Megjithatë, për sa i përket vezës së pulës, studimi sugjeron se pula ishte e para. Kjo ndihmon për të sqaruar enigmën nga dy këndvështrime të ndryshme, duke ofruar një pasqyrë më të plotë të origjinës së jetës.
Me këtë zbulim, ne jo vetëm që marrim një përgjigje për një pyetje të lashtë, por gjithashtu hapim dyer të reja për hulumtime të mëtejshme mbi evolucionin dhe biologjinë e pulave. Kjo është një mundësi për të thelluar njohuritë tona mbi natyrën dhe proceset që e formojnë atë. Si lexues, çfarë mendoni për këtë zbulim? A mendoni se ka ende mistere të tjera që presin të zgjidhen në botën e natyrës?
