Në Ballkan, shumica dërrmuese e njerëzve jetojnë në shtëpi që i zotërojnë vetë, duke reflektuar një traditë të fortë të pronës private që ka rrënjë të thella historike dhe kulturore në këtë rajon.
Në shumicën e vendeve ballkanike, mbi 90% e popullsisë janë pronarë të shtëpive të tyre, një përqindje shumë më e lartë se mesatarja evropiane. Kjo tendencë tregon se për qytetarët e këtyre vendeve, zotërimi i shtëpisë është një aspekt i rëndësishëm i identitetit dhe stabilitetit ekonomik.
Sipas TRT Ballkan, Kosova dhe Shqipëria qëndrojnë në krye të kësaj liste, me nivele pronësie të cilat i kalojnë 95%. Ky nivel i lartë i pronësisë ilustron lidhjen e fortë midis qytetarëve dhe pasurisë së paluajtshme, duke ofruar një ndjenjë sigurie ndaj paqes financiare dhe familjare.
Ky realitet është në kontrast të thellë me atë të vendeve të pasura të Evropës Perëndimore, ku jetesa me qira është norma dominuese. Në vende si Gjermania, Austria, Zvicra dhe Holanda, një pjesë e madhe e popullsisë zgjedh ose detyrohet të jetojë me qira, për shkak të tregjeve të zhvilluara të banesave dhe kostove të larta të blerjes së pronës.
Megjithatë, në këto shtete, posedimi i një shtëpie shpesh kuptohet si një mundësi për investim financiar apo si një zgjedhje personale, përkundrejt një nevoje thelbësore për siguri që ndihen banorët e Ballkanit. Shtypi dhe imazhi i ndonjëherë i pasur të jetesës me qira nganjëherë e përkeqëson situatën sociale duke e transformuar pronësinë e shtëpive në një perspektivë më pragmatike.
Pse kjo ndarje e madhe mes Ballkanit dhe Evropës Perëndimore? Faktorët historikë dhe ekonomikë luajnë një rol vendimtar. Pas rënies së komunizmit, proceset e privatizimit masiv në Ballkan përcaktuan një epokë të re për qytetarët, duke iu dhënë atyre pronësinë e apartamenteve ku jetonin, duke çuar kështu në rritjen e besimit në pronësinë e shtëpive. Ndërkohë, politika e shteteve perëndimore për ofrimin e banesave sociale ka ndikuar në kultivimin e një kulture ku qiraja është akzeptuar më gjerësisht.
Studimet e fundit tregojnë se kjo zhvendosje kulturore ndikon gjithashtu në mënyrën se si njerëzit e perceptojnë strehimin dhe stabilitetin financiar. Për qytetarët e Ballkanit, një shtëpi është jo vetëm një vend për të jetuar, por një trashëgimi për ardhmëritë e fëmijëve të tyre. Edhe në raste krize ekonomike, ndjenja e pronësisë vazhdon të ruhet si një mburojë psikologjike dhe financiare.
Shihni më poshtë një krahasim konkret midis vendeve të Ballkanit dhe atyre të Evropës Perëndimore, ku pasqyrohet qartë kjo ndarje e madhe në mënyrën e sigurimit të strehimit.
Në tërësi, kultura e pronësisë së shtëpive në Ballkan ndihmon në zhvillimin e identitetit kombëtar, duke ofruar një ndjenjë përkatësie dhe stabiliteti. Ndërsa gjendja në Evropën Perëndimore reflekton një qasje më të sofistikuar dhe kapitaliste mbi pronësinë dhe mjeteve të jetesës, Ballkani vazhdon të ruajë idealet e tij tradicionale që lidhin fort individët me shtëpitë e tyre. Kjo diversitet në qasjet e jetesës dhe pronësisë ofron një perspektivë të qartë mbi ndërlikimet sociale dhe financiare që përballen aktualisht vendet evropiane.
