Instituti Kombëtar i Shëndetit Publik ka bërë të ditur se këto ditë, Kosova dhe veçmas qyteti i Prishtinës po përballet me nivele të larta të ndotjes së ajrit.
Ndotja e ajrit është një problem shqetësues për shumë qytetarë, sidomos për ata që vuajnë nga sëmundje të ndryshme respiratore. Kjo situatë ka arritur të përballet me një rrezik në rritje të shëndetit publik, e theksuar në raportet e fundit nga IKSHKP. Ata rekomandojnë veprime të menjëhershme për të mbrojtur shëndetin e popullsisë.
Sipas IKSHPK, grupet më të ndjeshme përfshijnë persona me sëmundje kronike, si astma, probleme kardio-vaskulare, si dhe fëmijët dhe gratë shtatzëna. Efelet shëndetësore që lidhen me ndotjen e ajrit janë shumë serioze dhe mund të përfshijnë shtrime të shpeshta në spital dhe madje edhe rrezik për vdekje.
Të dhënat alarmante nga OBSH tregojnë se pothuajse 500.000 vdekje të parakohshme ndodhin çdo vit për shkak të ndotjes së ajrit. Këto shifra janë dëshmi se situata kërkon një vëmendje të menjëhershme nga autoritetet dhe qytetarët. Kosova, duke pasur parasysh nivelin e ndotjes, është në një pozicion të rrezikshëm që duhet të trajtohet me seriozitet të lartë.
Një nga problemet kryesore që kontribuon në ndotjen e ajrit është përdorimi i lëndëve djegëse fosile për ngrohje, sidomos në ditët e ftohta. Në këtë periudhë, ndotësit industrialë dhe transporti gjithashtu kontribuojnë ndjeshëm në përkeqësimin e situatës. Ndotësit si dioksidi i azotit dhe grimcat e imta PM2.5 janë veçanërisht të dëmshëm për shëndetin e njeriut.
Në përpjekje për të ndihmuar qytetarët të minimizojnë rrezikun e ndotjes së ajrit, IKSHPK ka nxjerrë disa rekomandime. Një nga këto rekomandime është reduktimi i daljeve në ambiente të jashtme, veçanërisht gjatë orëve të mëngjesit dhe mbrëmjes, kur ndotja është në nivele më të larta.
Po ashtu, IKSHPK sugjeron që personat që janë të detyruar të dalin jashtë të përdorin masat mbrojtëse, si maskat. Kjo është e nevojshme për të reduktuar ekspozimin ndaj ndotësve të ajrit. Një alternativë tjetër është që të kaloni sa më shumë kohë në ambiente me ajër të pastër, si malet.
Për më tepër, është e rëndësishme të kuptohet se ky problem është jo vetëm çështje shëndetësore, por gjithashtu ka implikime sociale dhe ekonomike. Ndotja e ajrit ndikon përshtypjen e përgjithshme të shëndetit të popullsisë dhe mund të shkaktojë kosto të larta për sistemin shëndetësor. Prandaj, është thelbësore që të gjithë të punojnë së bashku për të adresuar këtë situatë.
Rekomandimet e IKSHPK për reduktimin e rrezikut janë të qarta dhe të drejtpërdrejta, duke përfshirë masat për të mbrojtur ata më të cenuar dhe që do të ndihmojnë në menaxhimin e situatës së ndotjes së ajrit.
