Çfarë ndodh kur institucionet e larta ligjore e ndërmarrin një veprim që mund të cënojë rendin kushtetues? Zgjedhjet e reja me urdhër të Gjykatës Kushtetuese, si pasojë e ngërçit në Kuvend, sipas ish-kryetarit të këtij institucioni, Enver Hasani, do ta komprometonin rëndë këtë institucion të rëndësishëm për shtetin.
Hasani, në një analizë të thelluar, vë në dukje se për të mbajtur zgjedhje të reja, është e domosdoshme që Kuvendi të jetë i konstituuar. Ai thotë se pa konstituim, Kuvendi i Kosovës nuk mund të realizojë zgjedhje legjitime. Kjo është në përputhje me vendimin e Gjykatës Kushtetuese që kërkon që legjislatura e nëntë të konstituohet deri më 26 korrik.
Në një situatë dramatike, deputetët e Kuvendit të Kosovës dështuan të arrijnë marrëveshje në përpjekjen e tyre të 53-të për të zgjedhur trupat e legjislativit. Ato janë të ftuar të mblidhen përsëri për një votim pasanalisht, që pritet të mbahen të shtunën në orën 22:00.
Vendimi më i fundit i Gjykatës Kushtetuese, i nxjerrë më 24 korrik, e ndalon Kuvendin që të merr vendime nga 27 korriku deri më 8 gusht. Ky akt të bën të reflektojë rreth rrezikut potencial që përmban një urdhër për zgjedhje nga ana e Kushtetueses.
Analizohen dy aspektet më të rëndësishme lidhur me këtë situatë. Së pari, Hasani thekson se një Kuvend që nuk është konstituar formalmente, thjesht nuk ekziston në rendin kushtetues. Ky është një parim elementar i logjikës juridike që duhet të respektohet mbi të gjitha.
Së dyti, Hasani argumenton se një vendim i Gjykatës për zgjedhje, pa unifikimin e Kuvendit, do të ishte një precedent alarmant. Ai pohon se do të hapte mundësinë që pas çdo cikli zgjedhor, subjektet humbëse të shfrytëzojnë procedurat për të bllokuar konstituimin dhe për të instaluar kaos institucional në vend.
Hasani gjithashtu thekson rëndësinë e ruajtjes së legjitimitetit të votës dhe rendit demokratik. Ai tregon se dekretimi i zgjedhjeve në rast krizash mund të ndodhë vetëm si pasojë e procedurave të qarta dhe të ndershme, përmes decertifikimit të të zgjedhurve, në mënyrë që gjithçka të jetë proporcional.
Për më tepër, ai vënë në dukje se vetë Gjykata Kushtetuese ka obligim që të mbajë ekuilibrin institucional ndërmjet Kuvendit dhe saj. Roli i Gjykatës, thotë ai, është që të jetë rregullator dhe arbitrues, jo zëvendësues i vullnetit të përfaqësuesve të zgjedhur.
Duke përfunduar, Hasani nxjerr konkluzionin se, pas masës së përkohshme më 8 gusht, Gjykata Kushtetuese do të duhet të adresojë gjendjen e re, e cila ndodhi pas ndërprerjes së procesit nga kryesuesi i seancës, Avni Dehari. Ai bën thirrje për qartësi në procedurat zgjedhore dhe për respektimin e parimeve kushtetuese që e rregullojnë këtë proces.
