Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa ka shqiptuar gjoba për subjektet politike në Kosovë deri në 432,400 euro për shkelje të kodeve të etikës gjatë tri javëve të fushatës zgjedhore.
Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK) është subjekti më i gjobitur, me një shumë prej 113,500 euro, që pason nga Lëvizja Vetëvendosje me 11,500 euro, Partia Demokratike e Kosovës (PDK) me 87,000 euro, dhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) me 69,700 euro.
Violeta Haxholli nga Koalicioni “Demokracia në Veprim” theksoi gjatë një konference për media se vetëm gjatë javës së tretë të fushatës janë evidentuar 48 raste ku është përdorur gjuha e urrejtjes nga subjektet politike. Kjo situatë po shfaqet me shqetësim, duke rritur tensionet dhe ndarjet në shoqërinë kosovare, sidomos përpara një periudhe të rëndësishme zgjedhore.
“Pjesëmarrja e organizuar e nxënësve në aktivitete politike është një praktikë që bie ndesh me legjislacionin. Vëzhguesit tanë kanë raportuar deri në 7 raste të reja, ku të gjitha partitë politike kanë shkelur këtë normë. Gjuha nxitëse dhe e urrejtjes ka përkeqësuar shumë situatën,” tha Haxholli, duke theksuar rritjen alarmante të huazimit të këtij lloji të komunikimit nga të gjitha partitë.
Deri tani, vëzhguesit e “Demokracia në Veprim” kanë monitoruar 679 kandidatë për zgjedhje, me 447 burra dhe 232 gra. Gjuha e urrejtjes në hapësirën online po rritet në mënyrë të vazhdueshme, me 623 raste të evidentuara deri më tani, nga të cilat një pjesë e konsiderueshme lidhet me videon e shpërndara nga partitë politike.
Haxholli gjithashtu analizoi shifrat e gjuha nxitëse, duke vënë në pah se kandidati i Lëvizjes Vetëvendosje për kryeministër ka marrë 7% të komenteve negative, ndërsa kandidatët e PDK-së dhe AAK-së kanë përballur 5% dhe 4% respektivisht. Gratë kandidatë për faktin që janë më të targetuara nga gjuha e urrejtjes, me 37% të rasteve që u dirigjohen atyre, që e bënë këtë situatë edhe më alarmante.
Temat kryesore të fjalimeve nga kandidatët kanë fokusuar ekonominë dhe pagat, megjithatë, shumica e fjalimeve po mbahen nga kandidatët për kryeministër, me të gjithë kandidatët për deputet duke u përballur me një heshtje dërrmuese në këtë kontekst.
Një tjetër fakt shqetësues është se gjatë tri javëve të fushatës janë evidentuar 36 raste të keqpërdorimit të resurseve publike, një numër më i ulët në krahasim me periudhat e kaluara. Përdorimi i resurseve publike për qëllime elektorale është një shkelje e rëndë dhe DNV ka nisur monitorimin e transparencës dhe financimit të fushatës në këtë rast.
Shpenzimet e subjekteve politike në platformat online janë gjithashtu rritur dramaticisht, me rreth 3,000 postime të sponzorizuara vetëm gjatë javës së tretë, duke shpenzuar rreth 50,000 euro për fushatat në rrjetet sociale. Kjo shifër ka treguar një trefishim të aktivizimit dhe dyfishimin e kostos krahasuar me javën e parë, duke e bërë këtë një fokus të dukshëm të fushatës.
Haxholli nënvizoi gjithashtu se PZAP ka shqiptuar 133 vendime deri tani, nga të cilat 86 janë të aprovuara dhe 47 të refuzuara, duke treguar qartë se nuk do të tolerohet shkelja e rregullave zgjedhore. Kjo është një sinjal i fortë për të gjitha partitë politike se zbatimi i etikës është jetik për integritetin e procesit zgjedhor.
Dushan Radakoviq nga organizatat që monitorojnë zgjedhjet u ndal edhe te fushata zgjedhore të komunitetit serb, duke theksuar pamundësinë e paraqitjes së planit zhvillimor nga asnjë parti serbe, duke lënë një boshllëk serioz për interesat e kësaj pjese të shoqërisë kosovare.
