Raporti mbi punën e Komisionit të Letrave me Vlerë të Republikës së Maqedonisë së Veriut në vitin 2024 u miratua sot nga Komisioni për Financa dhe Buxhet.
Komisioneri Kiril Jovanovski, duke e shpjeguar Raportin, theksoi se përveç përmirësimit të performancës institucionale, ata gjithashtu mundësuan zhvillimin dhe stabilitetin e mëtejshëm të tregut të kapitalit dhe si rezultat i gjithë kësaj, besimi publik në institucionet e tregut të kapitalit vazhdoi të rritet vazhdimisht.
“Do të doja gjithashtu të theksoja kontributin tonë në harmonizimin e legjislacionit vendas me rregulloret e tregut të kapitalit të BE-së. Në këtë drejtim, në vitin 2024, Komisioni i Letrave me Vlerë, me të gjithë potencialin e tij të stafit, punoi intensivisht në përgatitjen e akteve nënligjore që rrjedhin nga dy ligje të reja reformuese në fushën e tregut të kapitalit, përkatësisht Ligji për Instrumentet Financiare dhe Ligjit për Prospektin dhe Obligimet e Transparencës së Emetuesve të Letrave me Vlerë, të cilat së shpejti do të fillojnë të zbatohen. Në vitin 2024, Komisioni miratoi gjithsej 31 akte nënligjore, 24 prej të cilave rrjedhin nga Ligji për Instrumentet Financiare, ndërsa 7 të tjerat rrjedhin nga Ligji për Prospektin dhe Obligimet e Transparencës së Emetuesve të Letrave me Vlerë”, tha Jovanovski.
Ai shtoi se rezultati financiar i arritur i Komisionit në vitin afarist 2024 është pozitiv, me një fitim prej më shumë se 13.5 milionë denarë.
Si pjesë e seancës së sotme, në rend të ditës ishte edhe Strategjia Fiskale e Republikës së Maqedonisë së Veriut për vitet 2026 – 2030, në lexim të dytë.
Zëvendësministri i Financave, Nikolçe Jankulovski, shpjegoi se strategjia fiskale përmban drejtimet dhe qëllimet afatmesme të politikës fiskale, projeksionet themelore makroekonomike, shumat për kategoritë kryesore, të ardhurat dhe shpenzimet e vlerësuara, si dhe projeksionet për deficitin buxhetor dhe borxhin.
Siç tha ai, elementët kryesorë të politikës fiskale në periudhën e ardhshme do të jenë konsolidimi fiskal, marrja e masave për të siguruar qëndrueshmëri fiskale në afat të mesëm, disiplina në menaxhimin e fondeve publike, disiplina fiskale, zvogëlimi i ekonomisë informale dhe rritja e mbledhjes së fondeve në buxhetet shtetërore dhe komunale, mbështetja e ekonomisë, mbështetja e vazhdueshme për rritjen ekonomike përmes investimeve në projekte infrastrukturore, të cilat, vuri në dukje ai, do të krijojnë kushte për rritjen e biznesit dhe krijimin e vendeve të reja të punës.
Jankullovski tha gjithashtu se struktura e financave publike do të ridizajnohet, duke ruajtur një nivel të lartë të shpenzimeve kapitale për të arritur rritjen e planifikuar ekonomike, transparencë dhe llogaridhënie të shtuar, transparencë dhe llogaridhënie të shtuar në financat publike, të cilat do të përmirësojnë efikasitetin e shpenzimeve buxhetore.
Në periudhën 2026-2030, politika tatimore do të synojë sigurimin e rritjes dhe zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik, duke siguruar njëkohësisht siguri ligjore për taksapaguesit dhe mbledhje të rregullt të të ardhurave publike. Shpenzimet në buxhetin e Republikës së Maqedonisë për periudhën e ardhshme është plotësisht në përputhje me prioritetet strategjike të shtetit, të cilat përfshijnë stimulimin e rritjes ekonomike, financat publike të qëndrueshme, infrastrukturën publike të përmirësuar dhe një standard më të mirë jetese për qytetarët. Në planin afatmesëm, politika fiskale parashikon konsolidim fiskal në disa faza”, tha zëvendësministri.
Kryetarja e Komisionit për Financa dhe Buxhet, Sanja Llukarevska, në përgjigjen e saj, theksoi se edhe këtë vit do të shkelet qëllimisht Neni 10, që janë rregullat fiskale nga pika 2 e Ligjit për Buxhetet, me një deficit buxhetor të parashikuar më të madh se sa është përcaktuar me ligj.
Në realitet, siç tha ajo, kjo nënkupton që konsolidimi fiskal do të shtyhet deri në vitin 2029, sepse parashikohet një deficit buxhetor më i ulët se maksimumi i lejuar.
“Konsolidimi fiskal është shumë i ngadaltë, dhe një politikë fiskale e vendosur gabimisht do të dëmtojë në përputhje me rrethanat ekonominë maqedonase, sepse e mban borxhin publik në një nivel të lartë dhe e detyron shtetin të financohet me norma të larta interesi në tregun ndërkombëtar të kapitalit. Fakti që të ardhurat buxhetore po bien në planin afatmesëm tregon se nuk priten efekte nga lufta kundër ekonomisë në hije, madje edhe numri i ngjarjeve kulturore do të ngecë”, tha Lukarevska.
Zëvendësministri i Financave, në një kundër-replikë, vuri në dukje se ekonomia informale do të reduktohet sa më shumë që të jetë e mundur.
“Qeveria do të realizojë atë që e kishte planifikuar në programin 2024-2028. Pas cunamit buxhetor që hasëm vitin e kaluar dhe sasisë së deficiteve buxhetore dhe madhësisë së borxhit publik, qeveria i është qasur maksimalisht dhe me përkushtim zgjidhjes së problemit fiskal, domethënë, menjëherë i është qasur konsolidimit serioz fiskal, duke ulur kostot joproduktive. Ekonomia gri do të reduktohet maksimalisht dhe kjo është ajo që në fakt e shohim në vendet më të zhvilluara, nga ku marrim shembull dhe do ta zbatojmë këtu”, shtoi Jankullovski.
Deputeti Bojan Stojanovski në përgjigjen e tij, nga aspekti i shkeljes së rregullës fiskale, theksoi se Ligji për Buxhetet është miratuar në mandatin e mëparshëm me konsensus.
“Nga aspekti i shkeljes së rregullit fiskal, Ligji për Buxhetet është miratuar në mandatin e mëparshëm dhe aty për herë të parë u futën dy rregulla fiskale dhe ne e miratuam atë Ligj me konsensus. Kishte 120 amendamente, të cilat u pranuan. Është e vërtetë që borxhi publik do të tejkalohet, por duhet thënë edhe pse mendoj se kjo është e drejtë. Nuk mund të thuash se rregulli fiskale për tre deri në katër vitet e ardhshme është shkelur, kur asnjë nga ato të ashtuquajturat borxhe që Qeveria ka marrë përsipër nuk do të gjenerojë një detyrim për t’i shlyer ato në tre deri në katër vitet e ardhshme. Kjo praktikisht do të thotë se pikërisht ajo përqindje do të tejkalohet sepse borxhet që janë marrë në të kaluarën do të shlyhen”, shtoi Stojanovski.
