Qeveria e ardhshme e Kosovës po përballet me një ndryshim të madh, pasi është gjithnjë e më e mundshme që Lista Serbe të mos jetë pjesë e saj për herë të parë që nga themelimi i saj në vitin 2013. Nëse rezultatet e zgjedhjeve të 9 shkurtit, të cilat janë në proces konfirmimi nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, qëndrojnë siç janë aktualisht, një nga dhjetë vendet parlamentare të rezervuara për komunitetin serb ka kaluar në duar të Partisë për Liri, Drejtësi dhe Mbijetesë, udhëhequr nga Nenad Rashiqit. Kjo zhvillim gjen një kontekst më të gjerë në marrëdhëniet ndërmjet komuniteteve serbe dhe qeverisë së Kosovës.
Legjislacioni kosovar parashikon që një pozitë ministrore në qeveri është rezervuar për komunitetin serb, dhe nëse numri i ministrave kalon dymbëdhjetë, emërohet edhe një tjetër nga radhët e komuniteteve joshumicë. Nga këtu, rëndësia e arritjes së konsensusit mes partive parlamentare është thelbësore për të siguruar stabilitetin e qeverisë së ardhshme.
Politologu Eugen Cakolli, nga Instituti Demokratik i Kosovës, konstaton se një qeveri pa Listën Serbe do të ishte legjitime në aspektin juridik, por është e domosdoshme që të zhvillohen konsultime me të gjitha partitë parlamentare, duke përfshirë Listën Serbe. Ai thekson se qeveria duhet të përfshijë përfaqësues të të gjitha segmenteve të shoqërisë kosovare.
Një tjetër specialist i marrëdhënieve ndërkombëtare, Ognjen Gogiq, ka pohuar se Lista Serbe ka plane të qarta për t’i bllokuar disa procese përmes përfaqësuesve të saj, që ndodhen aktualisht në Kuvend. Sipas tij, janë shprehur se nuk janë të interesuar të bëjnë pjesë në qeveri, duke dëshmuar kështu një qasje të qartë për të ruajtur fuqinë e tyre në vend.
Marrëdhëniet midis Listës Serbe dhe partive shqiptare kanë qenë të tensionuara dhe të ndërlikuara. Në vitet e fundit, Lista Serbe është distancuar nga çdo bashkëpunim i mundshëm me partitë kryesore shqiptare, duke preferuar një politikë bojkotimi që është shfaqur në veprimet e tyre. Ndërkohë, ka patur tensione, sidomos pas vendosjes së taksës 100% mbi mallrat nga Serbia, një veprim që thelloi hendekun mes këtyre komuniteteve.
Rashiqi, i cili ka arritur të fitojë ulëse në Kuvend, ka bërë të ditur se është i hapur për bashkëpunim me deputetët e Listës Serbe kur bëhet fjalë për interesat e komunitetit serb. Ai theksoi se ndonëse ka pasur tensione, është i angazhuar për të mbrojtur interesat e serbëve që jetojnë në Kosovë, duke kërkuar një komunikim të hapur me të gjitha palët e përfshira.
Kryeministri në detyrë, Albin Kurti, është shprehur më se një herë për ndikimin e Serbisë në proceset politike në Kosovë, duke e akuzuar këtë të fundit për ndërhyrje në zgjedhjet e fundit. Ai argumenton se rezultati i zgjedhjeve është i ndikuar nga faktorë të jashtëm, ndërsa lista me vota të sigurta për Listën Serbe nënkupton një legjitimitet të diskutueshëm që kërkon angazhimin e serbëve për të punuar për Kosovën.
Në këtë kontekst, takim për formimin e qeverisë së re të Kosovës kërkohet që të ketë një përfshirje më të madhe të partive fitojë vëmendjen dhe angazhimin për shërbimin për Kosovën. Cakolli sugjeron se, ndonëse Lista Serbe është në një pozitë të vështirë, është e rëndësishme për qeverisjen e ardhshme që të mendojmë për një qasje më konstruktive dhe të biseduar me ta për rëndësinë e përfaqësimit.
Një krizë e tillë e legjitimitetit do të rëndojë edhe më tej nëse nuk ndodhin avancime në dialogun politik. Marrëveshja për të punuar së bashku për një të ardhme të qëndrueshme është çelësi për stabilizimin e situatës në vend, e cila tani më shumë se kurrë kërkon një unitet më të madh midis komuniteteve.
Çdo ditë kalon, ndjenjës së tensionit dhe paqartësisë mbi formimin e ardhshëm të qeverisë i jep një nuancë më të gjallë, e cila në tërësi do të ndikojë në stabilitetin dhe zhvillimin e Kosovës në të ardhmen.
