Ajri i ndotur, veçanërisht ai me grimca (PM2.5 dhe PM10), siç është rasti në shumicën e qyteteve në Maqedoni, është i lidhur me pasoja të shumta shëndetësore, veçanërisht sëmundje të sistemit të frymëmarrjes dhe kardiovaskulare, dhe varet nga faktorë të shumtë si karakteristikat individuale, gjinia, mosha, sëmundjet gjenetike dhe trashëgimore, sëmundjet shoqëruese, mënyra e jetesës, thonë nga Instituti i Shëndetit Publik (ISHP).
Vlerësimet e ISHP-së për periudhën 2019-2021 tregojnë se çdo vit, Maqedonia humb 4,175 jetë që mund t’i atribuohen ekspozimit ndaj përqendrimeve aktuale të grimcave PM2.5. Sipas vlerësimeve të fundit të vitit 2024, që i referohen periudhës 2020-2022, 291.4 persona për 100 mijë banorë vdesin çdo vit për shkak të cilësisë së ajrit.
Instituti i Shëndetit Publik (ISHP) vëren se në të njëjtat përqendrime të matura, efektet në popullatën e ekspozuar mund të jenë të ndryshme, sepse një faktor shumë i rëndësishëm është përbërja kimike, ose përbërja, që ato grimca mbartin, si metalet e rënda, sulfatet, etj.
Ekspozimi afatgjatë ndaj niveleve të larta të ndotjes së ajrit shoqërohet me shkallë më të lartë të vdekshmërisë nga sëmundjet kardiovaskulare, sëmundjet e frymëmarrjes dhe kanceri.
“Kur bëhet fjalë për ndotjen e ajrit të ambientit, bëhet fjalë për pabarazinë mjedisore që përkeqëson pabarazitë shëndetësore, duke çuar në norma më të larta të astmës, sëmundjeve kardiovaskulare dhe problemeve të tjera shëndetësore, veçanërisht tek grupet e varfëra dhe të cenueshme të popullsisë”, thonë nga ISHP.
