Nga Jess Baily
Liria fetare është faktor integral në jetën amerikane, dhe ka qenë e tillë që nga themelimi i kombit tonë. E vërteta është që shumë prej vendbanimeve evropiane në Amerikë përbëheshin prej individëve dhe familjeve që kishin ikur për shkak të përndjekjeve fetare. Nuk ështëpër t’u habitur që kjo e drejtë fundamentale është “liria e parë” e gdhendur nëKartën e të Drejtave të Kushtetutës tonë.
Komponentë themelore e lirisë fetare është e drejta e njerëzve të të gjitha besimeve që plotësisht të marrin pjesë në shoqëri, pa u ballafaquar me diskriminim për shkak tëfesësë tyre. Pluralizmi fetar është vlerëdhe traditë amerikane jo thjeshtë për shkak të “tolerancës” ndaj shumëllojshmërisë fetare, por për shkak se pranohet si pasuri kombëtare dhe si mundësi për të ndërtuar ura mes besimeve. Çdo ditë dhe në çdo shtet të Bashkimit tonë, grupe të ndryshme krishtere, hebreje, myslimane, budiste, sikhe dhe të tjera bashkohen si amerikanë për të zvogëluar varfërinë, për të luftuar diskriminimin dhe për të strehuar e siguruar shërbime për refugjatët që kanë ikur nga përndjekja. Puna e tyre personifikon moton kombëtare të mishëruar në Stemën e Shteteve të Bashkuara: E Pluribus Unum – nga shumë në një bashkësi.
Si ambasador i SHBA në Republikën e Maqedonisë kam mundësinë që të tregoj historinë e Amerikës. Kjo shpesh përfshin reagimin ndaj ngjarjeve të fundit. Për shembull, pas sulmeve terroriste nga disa grupe si ISIS apo Al Kaeda, shpesh dëgjoj shqetësime për të drejtat e myslimanëve në Amerikë. Më lejoni të jem i qartë: aktet e dhunës dhe diskriminimi ndaj myslimanëve janë në kundërshtim me parimet amerikane dhe nuk do të tolerohen. Kjo ka qenë dhe vazhdon të jetë politikë e qeverisë së SHBA. Siç deklaroi presidenti Obama para disa muajsh, “Islami ështëpjesë e thelbit të vendit tonë që nga themelimi i tij. Amerikanët myslimanë janë pjesë e atij thelbi.”
Duke iu drejtuar kombit tonë pas sulmeve terroriste në San Bernardino në Kaliforni, presidenti Obama deklaroi qartë që “ISIS-i nuk flet ne emër të Islamit. Ata janë kriminelë dhe vrasës, pjesëtë një kulti të vdekjes… [dhe] ashtu siç është përgjegjësi e myslimanëve në mbarë botën që të çrrënjosin idetë e gabuara qëshpiejnë drejt radikalizimit, ashtu është edhe përgjegjësi e të gjithëamerikanëve, të çdo feje, të refuzojnë diskriminimin. Është përgjegjësi e jona të refuzojmë testet fetare kur pranojmë qytetarë të rinj në këtë shtet. Është përgjegjësi e jona të refuzojmë propozimet që amerikanët myslimanë duhet të trajtohen në ndonjë mënyrë tjetër. Sepse, nëse e marrim atë rrugë, do të humbemi.”
Por, të jemi të qartë: edhe pse liria fetare ka qenë tejet e rëndësishme për suksesin e Amerikës si komb, këto të drejta nuk i takojnë vetëm popullit amerikan. Liria e zgjedhjes së fesë, ndryshimit të fesë, mospajtimit me fenë, të shprehurit publik i bindjeve, grumbullimi për të praktikuar adhurimin, dhe për t’ju mësuar besimin fëmijëve janë mishëruar në Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut dhe në Konventën Ndërkombëtare për të Drejtat Civile dhe Politike. Për shkak se ne e vlerësojmë shumë lirinë fetare në vendin tonë, Kongresi i SHBA ka mandatuar që avansimi i lirisë fetare të jetë prioritet i politikës së jashtme të SHBA, dhe për këtë qëllim në kuadër të Stejt Departamentit u themelua Zyra për Liri Ndërkombëtare Fetare. Përveç kësaj, kemi edhe zyrtarë të lartë, siç janëpozitat ambasador-nderi për liri fetare dhe këshilltar special për pakicat fetare në Lindjen e Afërt dhe në Azinë Jugore/Qendrore, të cilët udhëheqin përpjekjet tona në mbështetje të kësaj të drejte të patjetërsueshme.
Është e vërtetë se fanatizmi ndodh në Shtetet e Bashkuara, ashtu siç ndodh në çdo cep të globit. Dhe, kuptohet që deklaratat e urrejtjes shpesh marrin vëmendje të gjerë. Por, kjo është vetëm një pjesë e historisë.
Pasqyrë më tëqartë të Shteteve të Bashkuara mund të gjeni në veprimet e përditshme që shpesh nuk arrijnë të bëhen tituj ndërkombëtarë, pjesërisht për shkak se këto ndërveprime të rregullta të tolerancës dhe të respektit nuk janë të vlefshme për t’u bërë lajm i ditës. Këtu përfshihen edhe zyrtarët e shumtë të qeverisë, liderët fetarë dhe anëtarët e shoqërisë civile që kanë denoncuar diskriminimin dhe kanë mbështetur bashkëqytetarët e tyre, siç është rasti me qindra kisha krishtere që grumbullojnë fonde për të strehuar refugjatët; 1,000 rabinët amerikanë që kanë firmosur letër mirëseardhjeje për refugjatët sirianë; fushatat bamirësie të myslimanëve amerikanë që kanë grumbulluar mbi 200,000 dollarë për viktimat e San Bernardinos; dhe historia mbreslënëse e djaloshit 7 vjeç qëi dhuroi të gjitha të hollat e kursyera një xhamie të vandalizuar në Teksas. Pikërisht kjo është historia e vërtetë e Amerikës.
(Autori është Ambasador i SHBA-ve në Shkup)
