Shkruan Xhabir Deralla
Qyteti është një koncept. Madhësia e tij fizike dhe pasuria nuk do të thotë asgjë nëse ai nuk ka koncept. Të gjithë ata që jetojnë në një qytet duhet ta meritojnë atë, duhet të dinë se çfarë mund dhe duhet t’i japin një qyteti dhe çfarë mund të presin prej tij.
Një nga qytetet më të bukura në botë është gjithashtu një nga ndërtesat më komplekse njerëzore (kolektive).
Gjenerata të panumërta njerëzish kanë ndërthurur fatet e tyre me këtë gjigant pulsues që shtrihet në dy kontinente dhe në dy epokat e njohura të njerëzimit.
Konstandinopoja, vërejnë historianët, ra më 29 maj 1453. Megjithatë, a po bie vërtet Konstandinopoja? Disa do të thonë jo. Qytetet në rënie janë rrënuar, braktisur plotësisht ose pjesërisht dhe shpirti i tyre zhduket. Ky nuk është rasti me këtë qytet, i cili ka qenë dhe mbetet gjithmonë më i madhi në Evropë.
Sulltan Mehmeti II Pushtuesi pushton Mollën e Kuqe të madhe pas një rrethimi 55-ditor në të cilin marrin pjesë 80 mijë ushtarë të tij, të armatosur me 69 topa, forca më e madhe e artilerisë në atë kohë në botë. Atëherë përdoreshin edhe topat “Bazilika”, më të mëdhenjtë në atë kohë.
Arma e tmerrshme është vepër e hungarezit Orban, i cili një vit më parë ia ofroi atë perandorit të atëhershëm bizantin Konstandin XI. Dhe në këtë rrethim rol të rëndësishëm luajti princesha serbe, sulltanesha Mara Brankoviq, një nga gratë e babait të Mehmetit II, Sulltan Muratit II, me diplomacinë e saj dhe këshillat që i dha pushtuesit të ri.
Mehmeti II e respektoi dhe e donte Mara Brankoviqin gjatë gjithë jetës së tij dhe e quajti nënën e saj.
Konstandinopoja kishte përballuar 24 rrethime nga shumë ushtri më parë. Mehmeti ishte 21 vjeç kur arriti të shkulë Mollën e Kuqe të madhe nga degët e historisë. Dhe i jepte fund Bizantit./Analiza e plotë.
