Në vitin 2022 – u kapën rekord mbi 2.4 ton drogë, nga të cilat pjesa më e madhe e kapjeve janë marihuanë, por kemi edhe hashash, kokainë, heroinë, amfetamina dhe rreth 20 ton prekursorë për prodhimin e drogës sintetike. U shtypën 12 grupe të organizuara kriminale, u zbuluan më shumë se 660 krime dhe 770 autorë të krimeve. Janë parandaluar 8 dërgesa ndërkombëtare droge përmes kanaleve ndërkombëtare që kalonin nëpër fqinjët, gjashtë prej tyre për marijuanë dhe një për kokainë dhe heroinë. Deklaroi ministri i Punëve të Brendshme Oliver Spasovski, në një intervistë për portalin “TOP-NEWS.MK”.
INTERVISTOI: Afrim Tanallari
TOP-NEWS.MK: Cilat janë veprimet dhe masat e MPB në raport me luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit. Në çdo raport ndërkombëtarë për Maqedoninë e Veriut, kjo dukuri negative përsëritet. Çka ndërmerr MPB dhe ju si ministër?
Oliver Spasovski: Lufta kundër korrupsionit, me të cilën merren disa institucione kompetente në vend, është prioriteti numër një i Ministrisë së Punëve të Brendshme. Për përballimin e këtij fenomeni, Ministria e Brendshme merr masa me intensitet të lartë, të cilat japin rezultate të shkëlqyera. Për kujtesë, vitin 2021 e përmbyllëm me mbi 50% rritje të funksionit zbulues të policisë për veprat penale të ndërlidhura me korrupsionin dhe parandalimin e veprimeve korruptive në vlerë prej rreth 149 milionë denarë. Ndërsa vitin e kaluar janë zbuluar 124 vepra korruptive, për të cilat janë paraqitur penalisht 164 autorë, me të cilat është shkaktuar dëm material mbi 227 milionë denarë. Njëkohësisht, përfaqësimin më të lartë e kanë abuzimet me pozitën zyrtare në të cilat janë të pranishëm elementë korruptiv. Më duhet të them se nuk ka asnjë shoqëri që është imun ndaj këtij fenomeni, por si shoqëri ne përpiqemi të zhvillojmë mbrojtje sistematike ndaj veprimeve të tilla. Publiku ka qenë dëshmitar se në vitet e kaluara nuk ka selektivitet në veprim, askush nuk mbrohet nga persekutimi, pra kemi shembuj të shumtë të zyrtarëve të lartë që tashmë janë ndjekur penalisht në sistemin juridik të shtetit. Kohët e mëparshme kur zyrtarët mund të bënin çfarë të donin pa u mbajtur përgjegjësi kanë mbaruar. Mund të them lirisht se koha e një shteti të robëruar, siç na thërrisnin demokracitë evropiane dhe botërore deri në vitin 2017, ka përfunduar. Sot institucionet funksionojnë me kapacitet të plotë, por nga ana tjetër jam i kënaqur edhe me ndryshimin e ndërgjegjësimit të qytetarëve, me një numër në rritje të qytetarëve që guxojnë të denoncojnë korrupsionin, gjë që nënkupton drejtpërdrejt se besimi tek policia po rritet. Kjo është një luftë e përbashkët, të gjithë duhet të bashkohemi dhe të qëndrojmë me vendosmëri në rrugën e korrupsionit, për të pasur një vend më të mirë.
Këtu do të përmendja Indeksin e Korrupsionit për vitin 2021 sipas Transparency International, në të cilin Republika e Maqedonisë së Veriut kaloi nga vendi i 111-të në vendin e 87-të, dhe në raportin e fundit të tillë, vendi renditet i 85-ti në mesin e 180 vendeve në botë sipas Indeksi i Korrupsionit për vitin 2022. Dhe ajo që do të doja të theksoja edhe një herë – përgjegjësia do t’i arrijë të gjithëve, si atyre që japin ryshfet, ashtu edhe atyre që marrin ryshfet.
TOP-NEWS.MK: Muajt e fundit, shohim aksione më të shumta të policisë dhe arrestime, kundër dilerëve. Këto aksion janë si rezultat I aksionit ‘Qytet I sigurt’, apo janë të rastësishme?
Oliver Spasovski: “Qyteti i sigurt” është një aktivitet i gjerë operacional që synon strukturat kriminale, me qëllim parandalimin e kërcënimeve, shantazheve, shitjes së lëndëve narkotike dhe armëve, etj. Ai erdhi si vazhdimësi e planit operacional të vitit të kaluar “ Vera e sigurt”, i cili dha rezultate të dukshme, që ishte motiv për të vazhduar luftën me këto sfida dhe me aksionin “Qyteti i sigurt”, i cili deri më tani ka privuar nga liria rreth 150 persona. Ne do të vazhdojmë me këtë aktivitet edhe në periudhën në vijim, për t’u bërë pengesë të gjithë atyre që mendojnë se krimi do të shpërblehet. Dhe unë dërgoj një mesazh për të gjithë qytetarët – ne nuk synojmë të devijojmë nga synimi ynë për të garantuar paqen, sigurinë dhe stabilitetin e secilit qytetar në territorin e Republikës së Maqedonisë së Veriut. Vetëm në sferën e parandalimit të tregtisë së paligjshme të drogës dhe narkotikëve, brenda vetëm gjashtë muajve kemi dy asgjësime të drogave, ku janë asgjësuar gjithsej rreth 12 ton lloje të ndryshme droge dhe substanca psikotrope dhe janë sekuestruar rreth 270 copë armë të ndryshme në vitin 2022 në bazë të vendimeve gjyqësore të formës së prerë të marra pas përfundimit të procedurës penale, si dhe në bazë të vendimeve gjyqësore për anulimin e tyre.
Pra, viti 2022 mund të them se ishte një vit lufte intensive kundër këtij fenomeni devijant – u kapën rekord mbi 2.4 ton drogë, nga të cilat pjesa më e madhe e kapjeve janë marihuanë, por kemi edhe hashash, kokainë, heroinë, amfetamina dhe rreth 20 ton prekursorë për prodhimin e drogës sintetike. U shtypën 12 grupe të organizuara kriminale, u zbuluan më shumë se 660 krime dhe 770 autorë të krimeve. Janë parandaluar 8 dërgesa ndërkombëtare droge përmes kanaleve ndërkombëtare që kalonin nëpër fqinjët, gjashtë prej tyre për marijuanë dhe një për kokainë dhe heroinë. Po ashtu kemi pasur 7 raste të keqpërdorimit të prodhimit të kontrolluar të marihuanës në persona juridikë me licencë për prodhimin e kanabisit mjekësor, si dhe janë zbuluar një laborator për prodhimin e marihuanës në Shkup dhe gjashtë plantacione marijuanë në Dibër, Strumicë, Shtip dhe Manastir.
Sa për ilustrim, për vazhdimësinë dhe intensitetin e veprimeve operacionale, do të përmendja sekuestrimin e fundit. Kështu më 16 mars u zbulua laboratori i prodhimit të amfetaminës dhe u sekuestrua një drogë me vlerë rreth gjysmë milioni euro, çmim që do të arrinte kur shitej nga tregtarët ambulantë. Ndërsa javën e kaluar u sekuestrua drogë në vlerë rreth 6 milionë euro personave juridikë në Kavadar dhe Manastir për prodhimin e kanabisit për qëllime mjekësore, ku njëkohësisht u konstatuan negative të shumta në operacion.
Më lejoni të përmend se kontrollet kryhen rregullisht në objektet hotelierike, në veprime të koordinuara me inspektoriatet. Kështu, fundjavën e kaluar, vetëm në një mbrëmje, në një klub nate janë ndaluar 60 të mitur, të cilët ndodheshin aty pas mesnate. Ndalohen personat për posedim droge apo armësh, sanksionohen furnizuesit e ushqimit që u shërbejnë alkool të miturve.
TOP-NEWS.MK: Si e vlerësoni bashkëpunimin rajonal në luftën kundër krimit të organizuar?
Oliver Spasovski: Bashkëpunimi rajonal në luftën kundër krimit të organizuar është në një nivel jashtëzakonisht të lartë, duke pasur parasysh se rajoni përballet me shumë sfida të sigurisë globale, si migrimi i paligjshëm dhe krimi ndërkufitar, tregtia e paligjshme e drogës, lufta kundër terrorizmit, krimi financiar. Kjo kërkon që ne të kemi bashkëpunim të menjëhershëm dhe të ngushtë ndërmjet institucioneve kompetente në nivel dypalësh dhe rajonal, ndaj jemi duke punuar në mënyrë aktive në thellimin e bashkëpunimit ndërkombëtar me vendet e rajonit, me agjencitë e BE-së, kryesisht Frontex, Europol, EASO, me ato të Kombet e Bashkuara – IOM, UNHCR, si dhe organizatat përkatëse ndërkombëtare – OSBE, ICMPD, DCAF.
Për ne, organizimi efikas i çdo lloj bashkëpunimi është një mjet i pazëvendësueshëm për forcimin e sigurisë së çdo vendi, dhe rrjedhimisht të rajonit. Si rezultat i atij bashkëpunimi të forcuar, i ashtuquajturi Një operacion i përbashkët ndërkombëtar që është kryer vazhdimisht në kufirin tonë jugor që nga dhjetori 2015, ku marrin pjesë policë të huaj nga 8 vende evropiane (Çekia, Polonia, Hungaria, Sllovakia, Austria, Sllovenia, Kroacia, Serbia) mbështetur nga Komisioni Evropian përmes zbatimit të një projekti të Organizatës Ndërkombëtare për Migrim, i cili tani do të zëvendësojë operacionalizimin e Marrëveshjes për aktivitetet operative të kryera nga Agjencia Evropiane e Rojës Kufitare dhe Bregdetare – FRONTEX.
Me këtë rast dua të theksoj se kredibiliteti i vendit tonë, i Ministrisë që unë drejtoj, njihet në nivel ndërkombëtar, ndaj me kënaqësi të veçantë mund të them se këtë vit po presim Konferencën e 50-të Rajonale Evropiane të Interpolit, e cila do të mbahet nga 8 deri më 10 maj në Ohër dhe po shënojmë tridhjetë vjet nga anëtarësimi i Republikës në organizatën antikriminale globale.
TOP-NEWS.MK: Ministria e Punëve të Brendshme, bënë selektime kundrejt krimit në baza nacionale?
Oliver Spasovski: Pohoj me përgjegjësi se kjo udhëheqje e Ministrisë së Punëve të Brendshme, meqë unë kam qenë në krye të saj, ka zero tolerancë për çdo lloj krimi, pavarësisht se kush është autori! Dhe pyetja juaj është formuluar drejt – në të kaluarën, kur ishim dëshmitarë të selektivitetit në luftën kundër krimit në baza familjare, partiake, kombëtare, fetare apo të tjera… Megjithatë, do ta përsëris, ajo kohë ka mbaruar! Për ne vlen rregulli – kush të dojë dhe nga ku të dojë të jetë, nëse ka gabuar para ligjit dhe drejtësisë, do të mbajë përgjegjësi. Nuk ka asnjë ngjarje për të cilën policia nuk ka vepruar dhe nuk ka bërë kallëzim përkatës. Ne kemi treguar se nuk ka “zona të mbrojtura” me kontrolle të rregullta në zonat e banuara urbane apo rurale, ku Ministria e Punëve të Brendshme vepron në bazë të analizave dhe planeve të përgatitura.
Pra, nuk mund të bësh njëkohësisht një luftë intensive ndaj strukturave kriminale dhe të mbrosh dikë. Këto dy gjëra nuk shkojnë bashkë. Për këtë flasin rezultatet e Ministrisë së Punëve të Brendshme për tendencat në rënie në fushat kriminale, kështu që vitin 2022 e mbyllëm me një reduktim prej 6% të totalit të krimit dhe rritje të efikasitetit të policisë, me rritje të 40% të krimeve të zbuluara nga krimi i organizuar dhe madje 70%. konstatojmë rritje të akteve të zbuluara në lidhje me kontrabandën e emigrantëve, si dhe rritje me 28% të tentativave të parandaluara për të kaluar ilegalisht kufirin shtetëror.
TOP-NEWS.MK: Problem më I madh tani po bëhet lufta me lajme të rreme dhe paralajmërimet për bomba të rreme nëpër institucione publike, ku me një fjali do ta quaj lufta hibride. Sa MPB ka kapacitet si e vetme të luftojë?
Oliver Spasovski: Ju keni të drejtë në konstatimin tuaj se lajmet e rreme dhe alarmet e rreme për bomba janë pjesë e luftës hibride. Gjegjësisht, agresioni rus kundër Ukrainës solli në një nivel më të lartë shfaqjen e lajmeve të rreme, kështu që asnjë vend në botë nuk mbeti imun.
Edhe pse tashmë është e qartë për të gjithë se kërcënimet me bombë janë të rreme, më duhet të theksoj faktin se në çdo kohë janë trajtuar me seriozitetin më të madh. Ministria e Punëve të Brendshme me kapacitet të plotë ndërmerr të gjitha aktivitetet që janë në kompetencën tonë për të garantuar sigurinë e qytetarëve. Ai përfshin evakuimin e popullsisë dhe kontrollet antiterroriste pas marrjes së një denoncimi, shërbime patrullimi që janë të pranishme përreth shkollave, kontrolle për mjete shpërthyese në ndërtesa tregtare etj.
Në koordinim me Ministrinë e Arsimit dhe Kulturës, ne miratuam një sërë masash afatshkurtra dhe afatmesme që jo vetëm do të forcojnë qëndrueshmërinë dhe sigurinë kibernetike, por edhe do të intensifikojnë mbrojtjen dhe sigurinë e nxënësve dhe stafit mësimdhënës në shkolla. Kemi hartuar një udhëzues që do të forcojë sigurinë e vetë shkollave, duke vënë theksin në sigurimin e mjediseve nga kërcënimet reale dhe vëmendjen më të madhe të stafit të shkollës për sigurinë e nxënësve.
Krahas kësaj, është krijuar një Ekip Operacional për Sigurinë Kibernetike dhe Kërcënimet Hibride për t’u marrë me kërcënimet hibride, ku përveç Ministrisë së Punëve të Brendshme, përkatësisht Byrosë së Sigurisë Publike, Agjencisë për Komunikime Elektronike, Sigurisë Kombëtare. Agjencia, Agjencia e Inteligjencës, si dhe Shërbimi-Departamenti i Sigurisë dhe Inteligjencës Ushtarake. Ky ekip, ndër të tjera, përdor mbështetjen e partnerëve ndërkombëtarë në ndërtimin e qëndrueshmërisë afatgjatë.
Publiku tashmë është i vetëdijshëm se qëllimi i kërcënimeve hibride është zvogëlimi i besimit te institucionet dhe futja e një ndjenje ekzistuese të frikës dhe pasigurisë tek qytetarët. Të përkujtojmë, shkaktimi i ankthit te qytetarët, krijimi i panikut dhe shkaktimi i dëmeve ishte qëllimi i sulmeve kibernetike në ueb-faqet Time.mk dhe KSHZ-së në ditën e zgjedhjeve dhe sulmi në ueb faqen e Fondit për Inovacion dy javë para zgjedhjeve parlamentare të 2020-ës.
Natyrisht, Strategjia Kombëtare e Sigurisë Kibernetike e Republikës së Maqedonisë së Veriut me Planin e Veprimit 2018-2022 ka dhënë fryte. Jemi në pritje të strategjisë 2023-2026 dhe do të përmend edhe projektin kapital të MPB-së – Data TIK Center në Prilep, e cila është një bazë rezervë për sistemet kyçe, vitale të informacionit në vend dhe do të garantojë se ato do të funksionojnë nëse për ndonjë arsye kërcënohet funksionimi i sistemit parësor të informacionit dhe gjithashtu do të ruajnë të dhënat në rast të fatkeqësive natyrore ose të shkaktuara nga njeriu.
TOP-NEWS.MK: Për çfarë qëllime bëhet kjo luftë hibride. Sulmet kryesisht vijnë nga Irani dhe Rusia?
Oliver Spasovski: Analiza tregon se motivet gjeostrategjike janë më të fortat, pra agresioni rus kundër Ukrainës nisi një sërë konfrontimesh në tokën evropiane, të cilat pasqyrohen vetëm në nivel rajonal. Ka raportime në Serbi, Mal të Zi, Kroaci, Bosnje dhe Hercegovinë, Gjermani, Zelandë të Re, SHBA… Sigurisht që është një ndërthurje strukturash, të brendshme dhe të jashtme, dhe ka, do të thosha, ‘aventurierët’ që bëhen pjesë e këtij sistemi. Gjegjësisht, aktivitete të tilla janë zbuluar nga ne dhe ndaj personave janë ngritur kallëzime penale, ndaj të cilave ka vepruar Prokuroria Publike për Ndjekjen e Krimit të Organizuar dhe Korrupsionit.
Sa i përket vendeve, është e vërtetë që për kërcënimet e fundit me bombë emailet çojnë në adresa IP nga Irani, Rusia, si dhe adresat VPN, ofruesit e të cilave janë gjithashtu nga këto vende. Por interesant është se pagesat për shërbimet VPN bëhen me kriptovaluta.
Qëllimi i këtyre grupeve të organizuara është të krijojnë panik dhe frikë në publik dhe të çojnë sistemin në mosfunksionim, duke i ekspozuar institucionet ndaj varfërimit të burimeve financiare. Megjithatë, dua të theksoj se këto kërcënime hibride janë tashmë pjesë e arkitekturës së re të luftës jokonvencionale, të vendosura si një mjet shtesë për mënyrat konvencionale të luftës në kuadrin botëror.
TOP-NEWS.MK: Shërbimet e Inteligjencës, kanë kapacitetin e duhur që të parandalojnë në kohë këto sulme hibride, apo kërkojnë asistencën e aleatëve të NATO-s?
Oliver Spasovski: Unë kam përmendur tashmë ekspertizën e Ekipit Operacional në sigurinë kibernetike dhe kërcënimet hibride, si dhe përdorimin e mbështetjes së partnerëve ndërkombëtarë në ndërtimin e qëndrueshmërisë afatgjatë. Në kuadër të Ministrisë së Punëve të Brendshme, megjithatë, është krijuar një shtab operativ i cili komunikon në baza ditore me të gjitha institucionet përkatëse të sigurisë në nivel kombëtar për të shfrytëzuar të gjitha kapacitetet shtetërore në përballjen me këto kërcënime. Nga momenti i parë me lajmet për bomba të reme, Ministria e Brendshme ka aktivizuar të gjithë mekanizmat vendas dhe ndërkombëtarë për përballjen e kërcënimeve dhe ka nisur menjëherë shkëmbimin e informacionit, në nivel rajonal dhe global, përmes të gjithë partnerëve ndërkombëtarë, shërbimeve partnere nga anëtarët e NATO-s, nga vendet anëtare të BE-së, EUROPOL, INTERPOL, etj., sepse, siç e përmenda tashmë, nuk ka pothuajse asnjë vend që të mos jetë i ekspozuar ndaj kërcënimeve të tilla hibride.
Natyrisht, qeveria ka aktivizuar edhe të gjithë mekanizmat ndërkombëtarë për të ofruar mbështetje ndërkombëtare për përballimin e kërcënimeve hibride dhe po punon në mënyrë aktive në transferimin e përvojave ndërkombëtare në zbatimin e masave të brendshme, duke përfshirë transferimin e përvojave dhe njohurive të Aleancës, në të cilën jemi anëtarë, për trajtimin e kërcënimeve hibride dhe sulmeve kibernetike.
TOP-NEWS.MK: Tregtia ilegal me emigrant është një sfidë rajonale por edhe evropiane. Vendi jonë dhe disa vende të Ballkanit Perëndimor, shfrytëzohen si transit, ku emigrantët nga Lindja e Mesme, migrojnë për në vendet Evropiane. MPB ka kontrolle në vijat kufitare?
Oliver Spasovski: Kriza e emigrantëve dhe hapja e rrugës së Ballkanit Perëndimor ngritën nevojën për mbrojtje sistematike përmes bashkëpunimit rajonal dhe ndërkombëtar për të trajtuar migracionin e paligjshëm, kontrabandën e emigrantëve, trafikimin e qenieve njerëzore, si dhe të gjitha fenomenet kriminale të mëvonshme. Megjithëse rritja e numrit të emigrantëve të paligjshëm nuk është aq dramatike sa në vitin 2015 dhe 2016, kontrabanda e emigrantëve mbetet një kërcënim serioz, veçanërisht duke pasur parasysh faktin se është një biznes kriminal shumë fitimprurës që nuk kërkon kosto të mëdha për të kryer veprimtari të paligjshme kriminale. . Emigrantët në rrugën e tyre drejt BE-së janë një kategori potencialisht e cenueshme për punën, shfrytëzimin seksual dhe janë subjekt i shantazheve dhe kërcënimeve për të shlyer borxhin e tyre ndaj kontrabandistëve.
Me të drejtë keni konstatuar se ne jemi një vend tranzit në rrugën ballkanike që të çon në BE, megjithatë migrimi i paligjshëm është një kërcënim aktual me të cilin përballemi ne si vend, si dhe vendet e tjera të rajonit dhe më gjerë. Turqia dhe Greqia janë vende në territoret e të cilave janë vendosur një numër i madh emigrantësh dhe me rëndësi të veçantë është kapaciteti i Turqisë për të menaxhuar kufijtë e saj, gjë që ka implikime për rrugët Lindore-Mesdhe dhe Perëndim-Ballkan. Harta analitike e rajonit të Ballkanit Perëndimor gjatë vitit 2022 tregon rritje të presionit migrator, veçanërisht në kufijtë veriorë në rajonin me Serbinë dhe Austrinë.
Statistikat e vitit të kaluar tregojnë se 27,394 tentativa për kalim të paligjshëm janë parandaluar në Maqedoninë e Veriut, kryesisht në kufirin me R. Greqisë-24,968 tentativa, ku Policia Kufitare ka një aktivitet zbulues të rritur prej 31.2% në parandalimin e tentativave të kalimit të paligjshëm. Presioni në kufij tregon një zhvillim sezonal – nga prilli në shtator, dhe kufiri jugor është ende një pikë kyçe për hyrjen e emigrantëve dhe lëvizjen e tyre të mëtejshme, ku u regjistrua një rritje prej 35.5% e tentativave. Ndryshe, sipas vendit të origjinës dominojnë tentativat e personave me origjinë nga Siria – 11 mijë, pasuar nga tentativat e personave nga Pakistani, Maroku, India dhe Afganistani.
Analoge me këtë, është rritur edhe shfaqja e kontrabandës me migrantë, pra numri i rasteve të zbuluara është rritur me 67.2%, dhe numri i migrantëve të parandaluar kontrabandë është rritur me gati 80% (1,454 në total). Në kuadër të rasteve të zbuluara janë shtypur 13 anëtarë të grupit të organizuar kriminal dhe sërish numri më i madh i rasteve, rreth 73%, është zbuluar në kufirin tonë jugor.
Që një vend të ketë një menaxhim efektiv të kufijve dhe migrimeve, bashkëpunimi efektiv ndërkombëtar është i një rëndësie vendimtare. Në këtë drejtim, ne si shtet dhe si ministri marrim pjesë aktive në platforma, iniciativa dhe procese të shumta ndërkombëtare dhe rajonale, si proceset e Salzburgut, Budapestit, Pragës dhe Berlinit, Platforma e Përbashkët Koordinuese, Programi i Sigurisë Kufitare DCAF dhe jemi në vazhdimësi. duke punuar për thellimin e bashkëpunimit ndërkombëtar me vendet e rajonit, me organet përkatëse të Komisionit Evropian dhe agjencitë e BE-së. Mund të tingëllojë jo modeste, por Republika e Maqedonisë së Veriut është lider në rajon për sa i përket luftës kundër migrimit të paligjshëm, diçka që konfirmohet edhe nga partnerët ndërkombëtarë. Tashmë kam përmendur operacionin e përbashkët ndërkombëtar me ndihmën e IOM-it në kufirin jugor, i mbështetur edhe nga Komisioni Evropian, i cili është zbatuar që nga dhjetori 2015 e në vazhdim, ku marrin pjesë policë të huaj nga 8 shtete evropiane, me një numër maksimal. deri në 160 oficerë policie në një moment.
Megjithatë, më 1 prill hyri në fuqi Marrëveshja me FRONTEX, të cilën e nënshkruam më 26 tetor të vitit të kaluar në Shkup së bashku me Komisioneren Evropiane për Punë të Brendshme, znj. Ilva Johansson dhe më 19 prill, Agjencinë Evropiane të Kufirit dhe Rojës Bregdetare. dhe vendi ynë po fillon me operacionin e përbashkët në kufirin e Maqedonisë së Veriut me Greqinë. Kam besim se shumë shpejt do të konstatojmë së bashku përfitimet e marrëveshjes së nënshkruar dhe rëndësinë e saj për kontrollin e flukseve migratore, sigurimin e kufijve të jashtëm të BE-së dhe sigurinë e kufijve në rajonin e Ballkanit Perëndimor.
TOP-NEWS.MK: Sa është besueshmëria e qytetarëve ndaj policisë, keni bërë ndonjë matje të opinionit publik, pasi që më parë ky raport ishte I keq. MPB është servis I qytetarëve apo logjistik e krimit?
Oliver Spasovski: Pasi erdha në krye të MPB-së në vitin 2017, e gjeta Ministrinë e Brendshme me një borxh prej 40 milionë eurosh dhe nivelin më të ulët të besimit tek qytetarët në 23%. Prandaj, ishte më e rëndësishmja vendosja e tri prioriteteve të rëndësishme – profesionalizimi, departizimi dhe dekriminalizimi. Sipas kompleksitetit të tyre, këto ishin çështjet më të rëndësishme thelbësore për të rikthyer ndjenjën e sigurisë tek qytetarët dhe natyrisht për të rikthyer besimin tek institucioni. Dhe ne e bëmë!
Sot tashmë po flasim për Ministrinë e Punëve të Brendshme në shërbim të qytetarëve, me një besim mbi 50 për qind. Për më tepër, në janar 2021 kemi kthyer këstin e fundit të borxhit. Dhe besimi i rikthyer është për shkak të pozicionit të ri strategjik të MPB-së, duke pasur parasysh qytetarët dhe jo mbrojtjen e qëllimeve partiake, që ishte tipari kryesor i periudhës së kaluar.
Ministria e Brendshme tashmë punon sipas maksimës “Policë të kënaqur – qytetarë të sigurt”. Besojmë se me polici të motivuar do të kemi rezultate të mira në punën tonë. Këtë e arritëm duke përmirësuar kushtet e punonjësve, me rikonstruksionin e mbi 80 objekteve, me uniforma dhe pajisje krejtësisht të reja, me trefishimin e pagave me 5%, si dhe me rritjen e katërt të fundit të pagës në masën bruto 3.086 denarë, si dhe 5 rroga bonus, dhe është në proces përpunimi i të dhënave për të punësuarit që kanë punuar mbi 150 orë jashtë orarit vjetor për vitin 2022, ku paga e bonusit do të jetë 31.859 denarë në shuma individuale, që paraqet një rritje prej gati 40 për qind të shumës së bonusit. paga në vitin 2017, kur ishte 22.928 denarë.
Natyrisht, përpjekjet tona për krijimin e një force policore të dukshme dhe të përgjegjshme, e cila do të dëgjojë shqetësimet e qytetarëve dhe do t’u përgjigjet nevojave të komunitetit, do të jetë e përgjegjshme dhe transparente në aktivitetet e saj, janë evidente edhe në nivelin e matur të transparencës. Përkatësisht, përpjekjet e deritanishme u shpërblyen me besim të lartë nga qytetarët. është rritur në mënyrë drastike nga më parë dhe sipas vlerësimeve të tyre, policia është kthyer në një nga tre institucionet më transparente në vend. Kështu, transparenca aktive e Ministrisë së Punëve të Brendshme nga mesatarja 59.5% në 2016 arriti në 91.7% të lartë në vitin 2022, që përfaqëson një kërcim prej 32.2%, duke kaluar tre nivele, nga një institucion jashtëzakonisht i mbyllur në një transparencë aktive shumë të mirë.
Për ne është jashtëzakonisht e rëndësishme prania e policisë në komunitet, pra koncepti “Policia dhe komuniteti”. Muajin e kaluar filluam edhe një fushatë me Sindikatat e Policisë së Maqedonisë, të titulluar “Ministria e Punëve të Brendshme për qytetarët – Bashkësia, besimi, përgjegjësia”, qëllimi i së cilës është të sjellë thelbin, vlerat dhe karakteristikat e konceptit të policimit me komunitetit për qytetarët, rëndësinë e ndërtimit të një partneriteti mes policisë dhe qytetarëve, por edhe mekanizmat për kontrollin e policisë që kontribuojnë në rritjen e besueshmërisë dhe integritetit të saj. Puna e përbashkët ndërmjet policisë dhe popullatës lokale është thelbësore për identifikimin e problemeve, përcaktimin e prioriteteve dhe zgjidhjen e sfidave bashkëkohore të komunitetit lokal lidhur me krimin, çrregullimet sociale dhe fizike. Njëkohësisht jemi duke bashkëpunuar në mënyrë aktive me njësitë e vetëqeverisjes lokale, veçanërisht me Këshillat Lokale për Parandalim dhe grupet këshillimore të qytetarëve, të cilat do të mundësojnë përgjegjësi të përbashkët në zgjidhjen e problemeve.
TOP-NEWS.MK: Maqedonia e Veriut sa është vend I sigurt për qytetarët?
Oliver Spasovski: Maqedonia e Veriut është vendi më i sigurt në Ballkanin Perëndimor. Këtë e tregon edhe Indeksi Global i Paqes (GPI – Global Peace Index) dhe paraqet progres të vazhdueshëm në listën e vendeve më të sigurta në botë, duke filluar nga viti 2017 e në vazhdim. Me një kërcim prej 97 vendesh në vitin 2017 dhe katër pozicione më të larta se 2021, ne jemi tashmë në shoqërinë e 36 vendeve më të sigurta në botë.
Gjëja më e rëndësishme ishte zbatimi i reformave për të cilat kam folur tashmë, të cilat nga ana e tyre sollën rezultate për të cilat personalisht jam veçanërisht krenar. Kemi krijuar një forcë policore efikase që vepron me profesionalizëm në të gjitha fushat e sigurisë dhe nga viti në vit ka shënuar progres, gjë që u konfirmua edhe në Raportin e Progresit të KE-së për këtë vit, veçanërisht në zbatimin e Planit të Përbashkët të Veprimit për Luftimin e Terrorizmit, në luftën kundër trafikut të drogës, në miratimin e dokumenteve strategjike në fushën e menaxhimit të kufirit dhe migracionit, progresin dhe përmirësimin e kapaciteteve për hetime financiare, si dhe në bashkëpunimin ndërkombëtar policor.
Tashmë kam përmendur statistikat e vitit të kaluar që flasin për efektivitetin e policisë dhe trendin në rënie të kriminalitetit, por në atë drejtim janë edhe të dhënat e këtij viti. Vetëm në dy muajt e parë të vitit 2023, krahasuar me dy muajt e parë të vitit 2022, kemi një ulje prej 31,55% të totalit të krimit. Krimi i “vjedhjes së rëndë” është ulur me 67,24 për qind dhe ai i “grabitjes” me 70,83 për qind krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Këto rezultate janë konfirmim i përkushtimit tonë në drejtim të sigurisë më të madhe të qytetarëve dhe një lufte serioze, pa kompromis kundër dukurive kriminale. Por më gjerësisht, ky është edhe një konfirmim i agjendës sonë evropiane, ndaj së cilës nuk synojmë të bëjmë asnjë lëshim. Mbetemi plotësisht të përkushtuar, me punë të përgjegjshme dhe realizim të të gjitha aktiviteteve drejt evropianizimit të Maqedonisë së Veriut, deri në integrimin përfundimtar në sistemet euroatlantike, si shembulli më adekuat i fqinjësisë së mirë dhe përmbushjes së obligimeve nga anëtarësimi në NATO dhe negociatat me BE.