Një marrëveshje e re do të mundësojë ndërtimin e tunelit hekurudhor kufitar nga Korridori 8. Tuneli i përbashkët për hekurudhën Maqedoni – Bullgari konsiderohet një objekt strategjik që do të lidhë Detin e Zi me Detin Adriatik. Marrëveshjes së paralajmëruar midis dy shteteve i paraprinë mosmarrëveshjet dhe vonesat për mënyrën e realizimit.
Pas tensioneve të shumta dhe akuzave të ndërsjella mbi ndërtimin e lidhjes hekurudhore midis Maqedonisë dhe Bullgarisë, ministrat e transportit të të dy vendeve kanë bashkuar forcat për të ndërtuar një tunel hekurudhor ndërkufitar që do ta ndërtojnë së bashku.
Pavarësisht grindjeve të shumta, të dy ministrat përfundimisht arritën në përfundimin se kjo lidhje është shumë e rëndësishme për ne, për rajonin dhe për NATO-n. Në ceremoni morën pjesë përfaqësues të Komisionit Evropian, misioneve diplomatike të vendeve të BE-së dhe NATO-s në Bullgari, si dhe përfaqësues të bankave evropiane.
Ministri i transportit, Aleksandar Nikolloski, tha se ky është një korridor shumë i rëndësishëm për Maqedoninë sepse lidh vendin me dy dete dhe ka një ndikim të madh në rritjen e konkurrencës së ekonomisë vendase. Në të njëjtën kohë, ky korridor ka edhe rëndësi të madhe sigurie për Aleancën e NATO-s, shtoi ai. Nga tre seksionet e planifikuara, e para është përfunduar, e dyta është në ndërtim e sipër, dhe për të tretin, muajin tjetër do të shpallet një tender për një kontraktues.
Lidhur me ndërtimin financiar të të gjithë Korridorit Lindor 8, zëvendëskryeministri dhe ministri i transportit, Nikolloski theksoi se fondet janë siguruar. “Faza e parë është përfunduar dhe është vënë në funksion këtë vit. Faza e dytë nga Beljakovca deri në Kriva Pallankë është duke u punuar aktualisht, afati i ndërtimit është tetori 2026. Duhet të them se nuk jam i kënaqur me kontraktuesit, por me partnerët tanë nga BERZH do të kërkojmë një zgjidhje të përbashkët se si ta kapërcejmë këtë problem. Faza e tretë nga Kriva Pallanka deri në kufi, shpresoj që me punë të palodhur me BEI-në, BERZH-in dhe BE-në, një parakualifikim për përzgjedhjen e një kontraktuesi dhe zgjedhja e një kontraktuesi do të shpallet gjatë muajit dhjetor. Sa i përket financave, të paktën buxheti për hekurudhën nga Kumanova deri në kufi është rreth 810 milionë euro, nga të cilat 200 milionë janë grant nga BE-ja. Nga Kumanova deri në Beljakovcë kushtoi 79 milionë euro, nga Beljakovca deri në Kriva Pallankë duhet të kushtojë 155 milionë euro nëse qëndrojmë brenda këtij buxheti. Nga Kriva Pallanka deri në kufi është rreth 455 milionë euro dhe kemi edhe 110 milionë euro shtesë për sinjalizim dhe elektrifikim nga Kumanova deri në kufi, me qëllim që të kemi sinjalistikën më moderne kur të përfundojë i gjithë korridori”, theksoi zëvendëskryeministri Nikolloski.
Ai njoftoi se së shpejti do ta ftojë zëvendëskryeministrin Karaxhov në Maqedoni për përfundimin e hekurudhës nga Beljakovca në Kriva Pallankë, si dhe për fillimin e punimeve të ndërtimit të hekurudhës nga Kriva Pallanka deri në kufi. Në marrëdhëniet midis Bullgarisë dhe Republikës së Maqedonisë së Veriut gjithmonë ka pasur shumë emocione, të cilat nuk kanë qenë gjithmonë vetëm pozitive, tha Ministri Grozdan Karaxhov. “Kjo është arsyeja pse dita e sotme ka një ngarkesë të madhe dhe është e rëndësishme për të dy vendet tona. Duke nënshkruar këtë marrëveshje, po e rikthejmë në jetë një ide 138-vjeçare nga vizatimi i hekurudhës së parë ballkanike dhe fillimi i lidhjes midis Sofjes dhe Shkupit”, theksoi zëvendëskryeministri dhe ministri i transportit të Bullgarisë.
Ai falënderoi për ripërtëritjen e projektit – partnerët ndërkombëtarë dhe institucionet financiare, ambasadorët e vendeve të BE-së dhe NATO-s. “Prania juaj fizike është provë se integrimi evropian i rajonit është një kauzë e përbashkët evropiane dhe nuk është vetëm me fjalë, por edhe me vepra”, shtoi ministri Karaxhov.
Hekurudha për në Bullgari do t’i kushtojë Maqedonisë 810 milionë euro, dhe 1.2 miliardë të tjera nga pala bullgare. Kompania Kombëtare Bullgare e Infrastrukturës Hekurudhore njoftoi një tender më 28 korrik për projektimin dhe ndërtimin e një linje të re hekurudhore prej 2.4 kilometrash nga Gjueshevo deri në kufirin me Maqedoninë, e vetmja pjesë që mungon e Korridorit 8 hekurudhor në territorin bullgar, si dhe për modernizimin e pjesës 17 kilometrash nga Perniku në Radomir. Linja hekurudhore Sofje – Pernik – Radomir – Gjueshevo ka një gjatësi totale prej 139 kilometrash. Pala bullgare ka shprehur vendosmëri të qartë për realizimin e këtyre punimeve, përfshi edhe rindërtimin e binarit nga Gjueshevo në Sofje. Deri në fund të vitit 2028, treni bullgar do të mbërrijë në Deve Bair, thonë nga ministria bullgare e transportit. Bullgaria ka paralajmëruar se do të investojë më shumë se 1.5 miliardë euro në modernizimin e lidhjes hekurudhore nga Sofja deri në kufirin me Republikën e Maqedonisë së Veriut.
Në krahun perëndimor të Korridorit hekurudhor 8, është planifikuar ndërtimi i një linje hekurudhore nga Kërçova në Lin, për të cilën është përgatitur një projekt. Qeveria kohët e fundit njoftoi një projekt për rindërtimin e linjës Shkup – Jegunovcë – Tetovë – Gostivar – Kërçovë me një gjatësi prej 103 kilometrash. Një grant i BE-së prej 5.3 milionë eurosh është marrë për përgatitjen e një studimi mjedisor, një studimi fizibiliteti dhe përgatitjen e dokumentacionit të tenderit. Pritet që një kontraktues të zgjidhet brenda dy viteve.
Seksioni i tretë nga Kriva Pallanka deri në kufirin me Bullgarinë, ku përfshihet edhe tuneli, tenderi për zgjedhjen e një kontraktuesi duhet të shpallet muajin e ardhshëm. Ky seksion është 23.4 kilometra i gjatë dhe përfshin 22 tunele dhe 52 ura, dhe konsiderohet pjesa më komplekse e projektit. Lidhja hekurudhore midis Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë nëpërmjet Korridorit 8 ka qenë një projekt me pritshmëri të mëdha politike dhe ekonomike për vite me radhë, por edhe me shumë pengesa dhe akuza të ndërsjella. Edhe pse ndërtimi i hekurudhës në anën maqedonase filloi në vitet 1990, tre dekada më vonë linja ende nuk është e lidhur me rrjetin hekurudhor bullgar. /Koha/
