Evropa qartë bëri të ditur se barazia nuk është zgjedhje, por standard dhe ne atë standard e pranojmë jo vetëm sepse duhet, por sepse besojmë në shtet i cili nuk ka qytetarët të privilegjuar dhe të paprivilegjuar, porositi sot ministrja e Energjetikës, Minierave dhe Burimeve Minerale, Sanja Bozhinovska në fjalimin e saj në Konferencën “Barazia gjinore si gurthemel i anëtarësimit drejt BE-së”, që po mbahet sot në Shkup.
“Në Bashkimin Evropian, barazia gjinore nuk është temë dytësore, por vlerë themelore e ngulitur në ligjin evropian, parakusht për një shoqëri demokratike, ekonomi të fortë dhe kohezion midis qytetarëve. Progresi në këtë fushë është një detyrim ligjor për çdo vend që dëshiron të jetë pjesë e Unionit, por edhe një investim inteligjent në një zhvillim të qëndrueshëm, gjithëpërfshirës dhe të qëndrueshëm. Evropa e ka bërë të qartë se barazia nuk është zgjedhje, por standard. Dhe ne e pranojmë këtë standard jo vetëm sepse duhet, por sepse besojmë në një vend që nuk ka qytetarë të privilegjuar dhe të paprivilegjuar. Ndërsa pikërisht Ministria e Energjetikës dhe Burimeve Minerale është një shembull pozitiv i kësaj sot, me një ekuilibër gjinor 50 kundër 50, ne tregojmë se institucionet mund dhe duhet të jenë nxitës të barazisë”, theksoi ministrja.
Ajo theksoi se për këtë sot flasin për energjetikën, sektor i cili nuk është vetëm sistem teknik ose degë ekonomike, por shtyllë politike e integrimit evropian.
“Agjenda e Gjelbër, Bashkimi Energjetik dhe Kapitulli 15 Energjetikë nuk janë pjesë e kapitujve të negociatave, por mekanizma përmes të cilëve ne sigurojmë të ardhmen e ekonomisë sonë dhe pavarësinë tonë. Por, pikërisht në këtë sektor strategjik gratë janë më pak të përfaqësuara, në profesionet teknike, në hartimin e politikave, në inovacion dhe në lidership. Kjo nuk është vetëm çështje padrejtësie, është një kufizim i aftësisë sonë për të udhëhequr tranzicionin e gjelbër me potencialin e plotë njerëzor që posedojmë”, tha Bozhinovska.
Ajo shtoi se perspektiva gjinore në energjetikë duhet të bëhet normë, sepse përmes saj sigurohet rritje e gjelbër gjithëpërfshirëse, qasje e drejtë në shërbime energjetike, ulje e varfërisë energjetike e cila shumë shpesh i godit gratë, prindërit beqarë, amvisëritë rurale dhe të moshuarit, si dhe tranzicion i drejtë i harmonizuar me standardet më të larta evropiane.
“Nuk ka tranzicion të drejtë nëse nuk marrim parasysh realitetin e atyre që janë më të prekur nga krizat energjetike, ndryshimet klimatike dhe shpenzimet në rritje. Ministria e Energjetikës është plotësisht e përkushtuar që parimet e trajtimit të barabartë, pagës së barabartë, mosdiskriminimit dhe përfshirjes gjinore të jenë pjesë integrale e të gjitha reformave energjetike. Ato do të integrohen në Planet Kombëtare të Energjetikës dhe Klimës, në legjislacionin për burimet e rinovueshme, në programet e efikasitetit të energjisë, si dhe në çdo investim të mbështetur nga instrumentet evropiane. Kjo do të thotë ndërtimi i një sistemi energjetik që është i qëndrueshëm, evropian dhe i drejtë”, tha Bozhinovska.
Shtoi se në atë drejtim veçanërisht e vlerësojnë bashkëpunimin me UN Women dhe përgatitjen e dhjetë analizave gjinore GAP. Këto të dhëna, sqaroi Bozhinovska, mundësojnë qasje në të dhëna dhe fakte të cilat janë të nevojshme për politika serioze, mirëkuptim më të mirë të dallimeve në qasjen në burime energjetike, mirëkuptim më të mirë të dallimeve në qasjen në burime energjetike, njohje të barrierave për pjesëmarrje të grave në vende të gjelbra pune dhe profesione STEM, si dhe identifikim të ndjeshmërisë në masat klimatike.
Ministrja theksoi edhe se ndjenja e barazisë nuk vjen automatikisht – por ndërtohet. Shtoi se në sektorë teknikë dhe tradicionalë i dominuar mashkullor si energjetika, gruaja shumë shpesh duhet të dëshmohet “dyfish” që të dëgjohet zëri i saj.
Ajo në fund të fjalimit të saj bëri thirrje të qartë se barazia gjinore duhet të integrohet nga vetë fillimi në çdo kapitull, nga sundimi i drejtësisë deri në mjedis jetësor, nga arsimi në politikë sociale dhe energjetikë. Ajo nuk është komponentë shtesë, tha ajo, por kriter për evropianizim të shtetit.
