Ministri i Jashtëm i Greqisë, Nikos Dendias, ka zhvilluar këtë të martë një bisedë telefonike me kryeministrin Edi Rama.
Lajmin e bën të ditur vetë kryediplomati grek, i cili thekson se ka diskutuar me kreun e qeverisë shqiptare për zhvillimet e fundit rajonale, perspektivën e Shqipërisë për anëtarësim në BE si dhe për çështjen e kufirit detar mes dy vendeve.
“Deti” që ka ngjallur diskutime të shumta në vend, ndërsa Presidenti Ilir Meta i ka kërkuar qeverisë shqiptare transparencë të plotë lidhur me bisedimet me palën greke.
Por nga ana tjetër kryeministri Edi Rama pretendon se nuk ka asnjë pakt me Athinën, ndërsa shton se Greqia po bën sot atë që Shqipëria ka bërë në vitin 1990, zgjerimin në det sipas Konventës Ndërkombëtare të Detit. Përcaktimi i 12 miljeve, sipas tij, vlen aty ku territori detar e mundëson.
***
Biseda telefonike mes Ramës dhe Dendias vjen pas miratimit nga presidentja greke ditën e Krishtlindjeve, të dekretit për zgjerimin e Greqisë me 12 milje në detin Jon.
Dekreti përfshin hapësirën në zonën veriore të detit Jon, të ishujve të Jonit e deri në Kepin e Tenaro në Peloponez.
Siç theksojnë Këshilltarët e Shtetit, në projekt dekret thuhet se “Republika Greke rezervon të drejtën të ushtrojë të drejtat e saj përkatëse në pjesë të tjera të territorit të saj, pasi ato rrjedhin nga Konventa e Kombeve të Bashkuara për Ligjin e Detit, e cila pasqyron një ligj ndërkombëtar të drejtë “.
Zgjerimi i ujërave territoriale në detin Jon transformon të njëjtin rajon në një Zonë Ekskluzive Ekonomike (EEZ), pra në një zonë detare, ku një shtet ka të drejtë të hulumtojë ose ndryshe të shfrytëzojë burimet detare, përfshirë prodhimin e energjisë elektrike të ujit dhe ajrit.
Në të njëjtën kohë, përcaktimi i vijave bazë në rajonin e Detit Jon dhe mbyllja e gjireve, si dhe zgjerimi i ujërave territoriale në Detin Jon, hapin rrugën për hartimin e marrëveshjes Greqi-Shqipëri, në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë.
Për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve mes dy vendeve, është rënë dakord gjatë vizitës së ministrit të Jashtëm, Nikos Dendias, në Tiranë, dhe takimit që ai pati me kryeministrin shqiptar, thekson gazeta greke “To Protothema” duke shtuar, se çështja mbetet e hapur nga viti 2009, kur Greqia nënshkroi një marrëveshje për zonën detare, e cila u anulua nga Gjykata Kushtetuese e Shqipërisë. Për anulimin e së cilës ka pasur akuza të shumta dhe deklarata për ndërhyrjen e mundshme të Turqisë. Edhe vetë ish-komandanti i flotës detare turke e kishte pranuar ekzistencën e një raporti sekret që vendi i kishte dorëzuar Shqipërisë në lidhje me të.
Kujtohet se Diapontia është një kompleks prej 11 ishujsh që përbëhet nga tre ishuj më të mëdhenj dhe disa ishuj të tjerë në veri-veriperëndim të Korfuzit në një distancë prej 9-20 km nga ai. Ky kompleks ishull përbëhet nga Othonos, më i madhi nga ishujt Diapontia, Ereikoussa dhe Mathraki dhe ishujt e pabanuar Diakopo, Diaplos, Karavi, Kastrino, Lipso (ose Varka), Ostrakos, Plaka (ose Ankara), Plateia. Sipas projekt dekretit, 39 gjiret dhe limanët që ekzistojnë në zonë janë të mbyllura dhe janë tërhequr linja të drejta për të matur gjerësinë e zonës bregdetare.
