Ajo që ne nuk jemi mësuar të dëgjojmë dhe të shohim akoma është mënyra se si paragjykimi religjioz të trajtohet si cenim i dinjitetit dhe i karakterit të njeriut. Aq shumë është adoptuar lirshmëria në lidhje me shprehjen publike të këtij fenomeni në media e kudo, sa të mendosh ndryshe kthehet në herezi publike. Duke qenë se karakteristikat nënçmuese midis përkatësisë biologjike dhe asaj religjioze janë të njëjta, atëherë lind me të drejtë edhe pyetja: A mundet që paragjykimin religjioz ta konsiderojmë “racizëm kulturor”? Mendoj se edhe pse racizmi është i lidhur drejtpërdrejt me përkatësinë racore, termi “racizëm” ka hyrë tashmë si një formë e re dhe e ndarë nga koncepti tradicional i saj, duke nënkuptuar çdo lloj përçmimi dhe nënçmimi, pra, një model krahasimor i paketuar në një shprehje e cila i përshtatet përshkrimit të pabarazisë dhe padrejtësisë së çdo fushe. Në këtë kuptim, përçmimi i grupimeve bazuar në frikëra apo etiketime religjioze të pabaza përbën drejpërdrejt racizëm kulturor të adoptuar publikisht e mediatikisht, pa pikën e ndjenjës së fajit.
Mirëpo nismat mediatike, programet televizive, si dhe “talk show”-t e ndryshëm, nuk vetëndërgjegjësohen me faktin se “racizmi kulturor”, për shkak të mbështetjes të tij në kulturë dhe jo në racë, e bën procesin e shërimit të vet më të vështirë dhe më të gjatë në kohë, shpesh edhe të pamundur, për të mos thënë që në raste të veçanta e rrit si fenomen përkeqësues. Kështu, ky racizëm kulturor, ashtu si racizmi tradicional, që nuk pranon ngjyrën dhe përkatësinë biologjike të tjetrit, manifestohet në të njëjtën formë përmes mospranimit të praktikave kulturore të individëve apo grupimeve të caktuara. Në botë, kjo formë është e pranishme në ndasinë mes vendasve dhe të ardhurve në formën e emigrimit ekonomik, ndërsa në Shqipëri dhe në rajon, përfshirë edhe zhvillimet e fundit zgjedhore në Maqedoni, kjo formë e racizmit kulturor, që anatamenon kryesisht fenë e maxhorancës së shqiptarëve, nën frikën e islamizmit, kthehet pothuaj në racizëm politik e më vonë në racizëm mediatik, ku për shkak të besimit të një grupimi politik apo të komuniteteve të tëra, në Maqedoni, për shembull, përjashtohen nga diskursi publik si fenomene jo “politikisht korrekte” dhe projektohen si entitete nën frikën islamofobike. Atëherë, nëse është kështu, mund të arrijmë në përfundimin se islamofobia kulturore, politike dhe mediatike, ka si karakteristikë kryesore paaftësinë, në rastin më të mirë, dhe mosdëshirën, në rastin më të keq, të negociimit të ndryshueshmërive kulturore. Jo vetëm kaq, ajo ka edhe paaftësinë ose mosdëshirën në evidentimin e ngjashmërive kulturore, sepse premisa e saj ngrihet bazuar në homogjenizmin e “tjetrit” si i keq.
Kjo metodologji identike, e përdorur edhe në Shqipëri, në ndryshim nga ajo e ekstremit evropian, që bën thirrje për ta përjashtuar emigrantin (“tjetrin” kulturalisht) nga vendet përkatëse, i kërkon të njëjtit popull, muslimanëve në Shqipëri, Kosovë e Maqedoni, të mos ikin fizikisht gjëkundi, por të emigrojnë shpirtërisht, politikisht dhe mediatikisht drejt të ashtuquajturave “vlera kulturore politikisht korrekte” në emër të integritetit shtetëror, e të mos ndërmarrin asnjë nismë, qoftë politike dhe mediatike, që nuk është në përputhje me konceptin që ata kanë për realitetin. E përsëritur dhe e shumëfishuar në shumë raste dhe mediume, kjo psikozë ndërton palën tjetër, si masë e panegociueshme, e refuzueshme dhe totalisht e padobishme në çdo rrethanë të së ardhmes. Kjo nuk është gjë tjetër, veçse një perde psikologjike, e, për më tepër, një “psychological warfare”, që shërben për të projektuar psikologjikisht reagimet e masës në llogoren e kundërt.
Në Maqedoni, ku popullsia muslimane ndodhet më në minorancë me atë maqedone, natyra e islamofobisë, kur ajo shfaqet në hapësirën publike, lidhet me përkatësinë etnike të shqiptarëve, dhe mesazhet e saj bashkohen me ato etnike, e ndodh ajo që islamofobia në Maqedoni e konsideron “tjetrin” të ndryshëm jo vetëm fetarisht, por edhe etnikisht. Pra, ka shfaqje të dyfishtë, të racizmit biologjik, bazuar në etninë, dhe të racizmit kulturor, bazuar në religjionin. Domethënë, “tjetri” i rrezikshëm kulturalisht, më shumë se shqiptar-musliman, fillon të konsiderohet tashmë si musliman-shqiptar. Në këtë pikë, islamofobia edhe përmes përqeshjes dhe fyerjes, politike e mediatike, bazuar në “racizmin kulturor”, bie ndesh me Ligjin Ndërkombëtar të të Drejtave të Njeriut.
Do të kuptoheshin deri diku aksionet e palës maqedone në Maqedoni, apo ato të palës serbe në Kosovë, për t’i ekzaltuar apo eksituar deri në kulminacion racizmat kulturore, politike e mediatike, ndaj shqiptarëve atje, por totalisht të vështirë për t’u kuptuar janë motivet e shqiptarëve në Shqipëri, Kosovë e Maqedoni, që bëhen zëdhënës, mirëmbajtës dhe restaurues të këtyre racizmave, duke u dhënë një tis gjoja shqiptar e kombëtar, me një gabim fatal të ndarjes së besimit nga kombi, që jo pak e ndihmon dhe e bën të buzëqeshë “tjetrin” andej Vardarit, apo andej Mitrovicës, i gëzuar për punën e (pa)paguar të kryer më së miri nga i njëjti soj e i njëjti gjak shqiptari.
