Një sondazh i thelluar zbulon perceptimet për të ardhmen politike
Albanian Post
Një sondazh i realizuar në gjysmën e dytë të nëntorit 2025 nga Gani Bobi, ka ofruar një pasqyrë të qartë mbi perceptimet politike të shqiptarëve në Maqedoninë e Veriut, përballë sfidave të përfaqësimit dhe dinamikave të brendshme lidershipi.
Sondazhi, i cili përfshiu 1,050 qytetarë shqiptarë nga Tetova, Gostivari, Çairi, Saraji, Struga, Dibra, Kumanova dhe zona të tjera me popullsi shqiptare, ka hulumtuar në thellësi qëndrimet e tyre ndaj lidershipit politik aktual, besimin për të ardhmen dhe sfidat që lidhen me përfaqësimin në një shtet multietnik.
Instrumenti i përdorur ishte një pyetësor me 16 pyetje thelbësore, plus aneksi i veçante për VMRO dhe Hristijan Mickoskin, i strukturuar përmes intervistave në terren. Pyetjet kanë trajtuar çështje si lidershipi karizmatik, raporti me VMRO-DPMNE-në, pozicionimi i shqiptarëve në rrugën evropiane, si dhe marrëdhëniet ndëretnike dhe çështja e pakicave.
Raporti i plotë përfshin:
-Analizën e detajuar të 16 pyetjeve, me komentet shoqëruese për secilën përgjigje;
-Analizën tematike sipas fushave kyçe si pjesëmarrja politike, frika dhe shpresa për të ardhmen dhe perceptimi për lidershipin;
-Analizën e veçantë për Tetovën, si qendër graviteti e zhvillimeve politike shqiptare;
Rekomandime për katër liderët kryesorë shqiptarë, përfshirë fushat ku perceptohen të fortë dhe nevojat për zgjerim politik;
-Përfundime strategjike, të cilat e pozicionojnë këtë moment si një pikë kthese për përfaqësimin politik të shqiptarëve.
Ky sondazh nuk është vetëm një vëzhgim i qëndrimeve aktuale, por një thirrje për reflektim dhe reformim të thellë në radhët e përfaqësuesve politikë shqiptarë në Maqedoninë e Veriut.
Gjetjet kryesore lidhur me perceptimin e partive shqiptare në RMV dhe integrimin evropian
Kush mendoni se është përgjegjës për humbjen e thellë të BDI-së në zgjedhjet lokale?
Pjesa dërrmuese e fajëson vetë BDI-në dhe qeverisjen e saj, duke treguar për një dështim të strategjisë elektorale. Një numër më i vogël fajëson opozitën e papërgatitur ose faktorin ndërkombëtar.
A mendoni se Menduh Thaçi bëri mirë që e bojkotoi këtë proces zgjedhor?
Opinionet janë të ndara: një pjesë e konsiderueshme e përkrah veprimin e tij si shenjë parimore, ndërsa një pjesë tjetër nuk e mbështet. Kjo ndarje tregon polarizimin e opinionit shqiptar për taktikat e bojkotit.
A mendoni se VMRO është e interesuar për integrimin e Maqedonisë së Veriut në BE?
Shumica janë skeptikë ose nuk kanë informacion. Kjo tregon mungesë besimi në angazhimin real të VMRO-së për integrimin evropian.
A duhet të jetë urgjente rruga evropiane e Maqedonisë?
Shumica e shqiptarëve mendojnë se po, por vetëm nëse garantohen të drejtat e shqiptarëve. Kjo tregon një qëndrim të matur pro-evropian të kushtëzuar me përfaqësimin e drejtë.
A mendoni se BE është garantuese më e mirë për të drejtat e shqiptarëve në Maqedoni?
Megjithëse shumë shqiptarë besojnë te BE, një pjesë e mirë ka dyshime nëse BE-ja do të jetë garantuese më e mirë se mekanizmat e brendshëm kushtetues.
A e përkrahni përfshirjen e pakicës bullgare në Kushtetutë?
Një pjesë e madhe e shqiptarëve nuk e kundërshton këtë nëse kjo nuk dëmton të drejtat e tyre. Por gjithashtu ka shumë pasiguri dhe mungesë informacioni për pasojat e këtij përfshirjeje.
Shënim i autorëve të sondazhit: Çfarë dimë aktualisht për shqiptarët në Maqedoni të Veriut
Sipas regjistrimit të vitit 2021, shqiptarët përbëjnë rreth 24.3 % të popullsisë rezidente në vend.
Gjendja gjinore për të gjithë vendin është: ~50.4 % femra dhe ~49.6 % meshkuj.
Statistikat e moshave për popullsinë kombëtare janë publike për nivel kombëtar dhe regjional – por jo me ndarje e detajuar për çdo komunë dhe komunitet etnik në burimet që kemi.
Pse nuk mund të krijohet një tabelë realiste për zonat tuaja
Të dhënat publike janë fluide regjistrimet (si ato të vitit 2021) japin përqindjet e popullsisë sipas etnisë, moshës dhe gjinisë për të gjithë vendin, por jo për çdo fshat/komunë njëkohësisht, ose në shumë raste, përmenden vetëm me etni/jashtë moshës gjenerale.
Privatësia dhe konfidencialiteti —
Statistikave nuk u lejohet të zbulojnë detaje shumë të vogla (p.sh. numrin e shqiptarëve femra të moshës 18–24 vjeç në një fshat të vogël) për të ruajtur anonimitetin.
Lëvizshmëri e banorëve / diaspora / popullsi jorezidente — sidomos në komunitetet shqiptare, emigrimi dhe regjistrimi jashtë shtetit e komplikon ndarjen demografike sipas vendbanimi.
Për të ndërtuar një tabelë të përafërt demografike për zonat me shumicë shqiptare në Maqedoninë e Veriut ku është zhvilluar sondazhi (Strugë, Dibër, Kërçovë, Dolneni, Gostivar, Negotinë, Vrapçisht, Bogovinë, Bërvenicë, Zhelinë, Tetovë, Tearcë, Saraj, Studeniçan, Çair, Butel, Araçinë, Lipkovë, Kumanovë), po ndjek këtë logjikë metodologjike dhe burimore:
Pse po e bëjmë një përllogaritje të përafërt?
Sepse;
Nuk ka të dhëna publike zyrtare të detajuara sipas: komunës + përkatësisë etnike + grupmoshës + gjinisë njëkohësisht.
Regjistrimi i popullsisë 2021 në Maqedoni ofron disa të dhëna etnike dhe gjinore, por jo në këtë nivel të imët për çdo komunë me shumicë shqiptare.
Për nevoja sondazhi, na mjafton një ndërthurje racionale dhe e qëndrueshme e të dhënave: bazuar në burime të besueshme statistikore (regjistrimi, OSBE, përvoja në terren), kemi ndjekur një model të thjeshtuar për të shpërndarë të anketuarit.
Struktura gjinore: afërsisht e barabartë – 50 % meshkuj dhe 50 % femra (në disa komuna rurale ka migrim të lartë të meshkujve).
Grupmoshat (përafërsisht për komunitetin shqiptar, të bazuar në strukturën e popullsisë):
18–24 vjeç: 17 %
25–34 vjeç: 22 %
35–54 vjeç: 34 %
55+ vjeç: 27 %
Komunat me popullsi shqiptare dominante janë grupuar për të ndihmuar shpërndarjen e mostrës në mënyrë të ekuilibruar në sondazh.
Tabela orientuese për shpërndarjen demografike
Në këtë tabelë, për secilën komunë të përfshirë, janë dhënë:
Numri i përgjithshëm i banorëve shqiptarë (i përafërt, me bazë regjistrimi 2021 dhe përllogaritje projektesh);
Ndarja gjinore (meshkuj/femra);
Ndarja në katër grupmosha: 18–24, 25–34, 35–54, 55+.
Kjo ndarje ka ndihmuar në:
Hartimin e kampionit të sondazhit sipas profilit të banorëve shqiptarë në zonat përkatëse;
Sigurimin e përfaqësimit të drejtë gjinor e moshor në çdo komunë;
Bërjen e analizave të krahasueshme ndërkomunale pas përfundimit të grumbullimit të të dhënave.
