Irani do të duhet të ndalojë pasurimin e uraniumit sipas çdo marrëveshjeje me Shtetet e Bashkuara dhe mund të importojë vetëm atë që nevojitet për një program bërthamor civil, tha Sekretari amerikan i Shtetit Marco Rubio përpara bisedimeve midis Teheranit dhe Uashingtonit të shtunën.
Megjithatë, Irani tashmë e ka bërë të qartë se e drejta e tij për pasurimin e uraniumit nuk është e negociueshme. Kur u pyet për komentet e Rubios, një zyrtar i lartë iranian, i afërt me ekipin negociator të Iranit, përsëri tha të mërkurën “zero pasurimi është i papranueshëm”.
SHBA po kërkon të parandalojë Iranin nga zhvillimi i një bombe bërthamore dhe Presidenti Donald Trump ka vendosur një fushatë “presioni maksimal” sanksionesh dhe kërcënoi të përdorë forcën ushtarake nëse Irani nuk i jep fund programit të tij bërthamor.
Irani ka mohuar se dëshiron të prodhojë një armë bërthamore dhe thotë se programi i tij bërthamor është paqësor. Zyrtarët amerikanë dhe iranianë do të takohen në Oman të shtunën për një raund të tretë bisedimesh mbi programin e diskutueshëm bërthamor të Teheranit.
“Ka një rrugë drejt një programi bërthamor civil dhe paqësor nëse ata duan një të tillë,” i tha Rubio podcast “Sinqerisht me Bari Weiss” të martën.
“Por nëse ata këmbëngulin për pasurim, atëherë ata do të jenë i vetmi vend në botë që nuk ka një ‘program armësh’, … por po pasurohet. Dhe kështu mendoj se është problematike,” tha ai.
I dërguari i SHBA-së për Lindjen e Mesme Steve Witkoff javën e kaluar tha se Irani nuk ka nevojë të pasurojë 3.67% – një vërejtje që ngriti pikëpyetje nëse Uashingtoni donte ende që Teherani të çmontojë programin e tij të pasurimit.
Witkoff më pas tha një ditë më vonë se Irani duhet të “ndalojë dhe eliminojë pasurimin e tij bërthamor”.
Rubio tha të martën se Witkoff fillimisht po fliste për “nivelin e materialit të pasuruar që ata do të lejoheshin të importonin nga jashtë, siç bëjnë shumë vende në mbarë botën për programet e tyre bërthamore civile paqësore”.
“Nëse Irani dëshiron një program bërthamor civil, ai mund ta ketë një të tillë ashtu si shumë vende të tjera në botë e kanë një të tillë, dhe kjo është se ata importojnë materiale të pasuruara,” tha ai.
Mbikëqyrësi bërthamor i OKB-së – Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike – ka thënë se Irani po përshpejton “në mënyrë dramatike” pasurimin e uraniumit deri në 60% pastërti, afër nivelit afërsisht 90% të shkallës së armëve.
Vendet perëndimore thonë se nuk ka nevojë për pasurimin e uraniumit në një nivel kaq të lartë për përdorime civile dhe se asnjë vend tjetër nuk e ka bërë këtë pa prodhuar bomba bërthamore.
