Ndikimi i Rusisë është rritur në veri të Kosovës pas agresionit rus në Ukrainë. Kështu është shprehur ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, në një intervistë për mediumin kroat, Veçernji List.
“Kemi informacione të besueshme për praninë e inteligjencës ruse në strukturat ilegale në veri të Kosovës. Që nga fillimi i agresionit rus në Ukrainë, ndikimi është rritur përmes bashkëpunimit me Serbinë,” tha ai.
Këtë deklaratë të Maqedoncit e kanë komentuar njohësit e çështjeve të sigurisë në vend.
Sipas tyre, inteligjenca e Kosovës duhet të ketë një strategji për të identifikuar dhe neutralizuar strukturat ilegale që veprojnë në veri të vendit.
Morina: Inteligjenca duhet të krijojë strategji për të luftuar ndikimin rus në veri
Ish-Nënkoloneli Policor, Refki Morina, në një prononcim për “Bota sot”, ka komentuar deklaratën e ministrit Maqedonci.
Sipas tij, Maqedonci kërkoi bashkëpunim me aleatët perëndimorë me qëëlim që të parandalohen ndërhyrjet e huaja në Kosovë.
“Ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, në një intervistë për një medium kroat ka theksuar se destabilizimi i situatës në veri të vendit është një nga strategjitë që Rusia përdor për të zgjeruar ndikimin e saj në rajon, veçanërisht përmes mbështetjes ndaj grupeve ekstremiste dhe përhapjes së dezinformatave. Unë mendoj se ministri Maqedonci ka kërkuar rritjen e bashkëpunimit me aleatët perëndimorë dhe forcimin e mbrojtjes për të parandaluar ndërhyrjet e huaja në Kosovë”, ka thënë ai.
Gjithashtu, Morina ndikimin e Rusisë në veri të Kosovës e ndërlidhi më tensionet e fundit në këtë pjesë të vendit.
“Ndikimi i Rusisë në veri të Kosovës lidhet ngushtësisht me tensionet e fundit në veri të Kosovës dhe me grupet e armatosura që kanë vepruar, të cilat janë disa nga arsyet kryesore. Pra, Rusia, përmes aleancës së saj me Serbinë, ka interes të mbajë të tensionuar situatën në Ballkan, sidomos në Kosovë.
Hetimet e sulmit në shtator të vitit 2023 në Banjskë, ku një grup terrorist i armatosur serb vrau rreshterin policor kosovar, kanë treguar lidhje të mundshme të ngushta midis këtyre grupeve dhe strukturave që kanë mbështetje nga Serbia, e cila ka lidhje të ngushta me Rusinë”, ka potencuar ai.
Tutje, ish-nënkoloneli shpjegoi se për çfarë arsye Rusia po e përdor propagandën.
“Rusia po përdor propagandën për ta fuqizuar narrativën se serbët në Kosovë janë të rrezikuar dhe se Beogradi duhet të ndërhyjë. Kjo strategji është e ngjashme me atë që Rusia ka përdorur në Ukrainë për të justifikuar agresionin e saj. Rritja e tensioneve në veri mund të shfrytëzohet nga Moskva për të nxitur një konflikt në Ballkan”, është prehur Morina.
Sipas tij, inteligjenca e Kosovës duhet të ketë një plan të detajuar, si dhe ka sugjeruar disa hapa strategjikë.
“Inteligjenca kosovare duhet të ketë një plan të detajuar për të identifikuar dhe neutralizuar strukturat ilegale me ndikim rus në veri të vendit. Strategjia efektive duhet të përfshijë disa hapa kryesorë, si: mbledhja e informacionit, ndjekja e burimeve financiare, si p.sh. identifikimi i fondeve që vijnë nga Rusia apo Serbia për të mbështetur strukturat ilegale, operacionet e Policisë për arrestimin e anëtarëve të grupeve të armatosura, lufta kundër dezinformimit dhe propagandës, si dhe bashkëpunimi me partnerët perëndimorë, si shkëmbimi i inteligjencës me SHBA, BE dhe NATO-n për të mundësuar identifikimin e kërcënimeve nga jashtë”, ka deklaruar Morina për “Bota sot”.
Ndikimi rus dhe tensionet e fundit në veri
Ndërkaq, eksperti i sigurisë, Hysen Gecaj, është shprehur se deklarata e Maqedonci është në përputhje me zhvillimet gjeopolitike dhe raportet e inteligjencës perëndimore.
“Deklarata e Ministrit të Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, për rritjen e ndikimit rus në veri të Kosovës pas agresionit në Ukrainë është në përputhje me zhvillimet gjeopolitike dhe raportet e inteligjencës perëndimore. Rusia ka shfrytëzuar historikisht Serbinë dhe strukturat e saj në Kosovë për të ushtruar ndikim dhe për të krijuar tensione që mund të pengojnë integrimin euro-atlantik të rajonit”, ka thënë ai.
Po ashtu, ai ka shpjeguar se si ndikimi i inteligjencës ruse është i pranishëm në strukturat ilegale serbe në veri të Kosovës.
“Ndikimi i inteligjencës ruse në strukturat ilegale serbe në veri të Kosovës mund të shihet në disa aspekte konkrete:
1. Mbështetja për grupet e armatosura – Incidentet si ai i Banjskës (shtator 2023) tregojnë për një përgatitje të mirëfilltë paramilitare, që kërkon mbështetje logjistike dhe financiare, e cila mund të vijë nga rrjete të lidhura me Moskën dhe Beogradin.
2. Lufta hibride dhe dezinformimi – Rusia ka investuar në fushata dezinformimi për të krijuar perceptimin se veriu i Kosovës është një “zonë të tensionuar”, duke përhapur narrativat e rreme se serbët janë të rrezikuar nga autoritetet e Kosovës.
3. Përdorimi i serbëve të Kosovës si instrument presioni – Kremlini përdor tensionet në Kosovë për të shpërqendruar vëmendjen e Perëndimit nga Ukraina dhe për të rritur ndikimin e tij mbi Serbinë, e cila refuzon të vendosë sanksione ndaj Rusisë”, ka shpjeguar ai.
Rreziku i destabilizimit të rajonit
Tutje, Gecaj theksoi se ka indikacione të qarta që ndikimi rus në veri të Kosovës mund të destabilizojë edhe më tej situatën.
“Po, ka indikacione të qarta që ndikimi rus në veri të Kosovës mund të destabilizojë më tej situatën. Rusia mund të shfrytëzojë çdo përshkallëzim për të nxitur trazira të reja, duke e përdorur Serbinë si një faktor tensionues në Ballkan. Kjo mund të ndikojë edhe në Bosnje dhe Mal të Zi, ku ndikimi rus është i pranishëm përmes elementëve pro-Kremlinit”, ka potencuar ai.
Roli i inteligjencës së Kosovës
Në fund, Gecaj përmendi edhe për rolin e inteligjencës së Kosovës, ku prezantoi edhe disa hapa që do të ishin të rëndësishëm për strategjinë e inteligjencës.
“Inteligjenca e Kosovës duhet të ketë një strategji të qartë për të identifikuar dhe neutralizuar këto struktura ilegale. Disa hapa të domosdoshëm përfshijnë:
1. Monitorimin e financimeve dhe rrjeteve të inteligjencës ruse në veri – Identifikimi i lidhjeve mes grupeve të armatosura dhe kontakteve të tyre jashtë Kosovës.
2. Bashkëpunimin me partnerët ndërkombëtarë – KFOR-i dhe NATO mund të ndihmojnë me mbështetje të inteligjencës për të parandaluar skenarë të destabilizimit.
3. Neutralizimin e grupeve të rrezikshme – Strukturat e sigurisë duhet të jenë të gatshme për të reaguar shpejt ndaj çdo kërcënimi të mundshëm.
4. Luftimin e dezinformimit – Institucionet e Kosovës duhet të zhvillojnë kundërstrategji për të parandaluar ndikimin e propagandës ruse në veriun e Kosovës dhe më gjerë.
Në përgjithësi, Kosova duhet të jetë e përgatitur për sfida të mëdha në raport me ndikimin rus, duke forcuar sigurinë dhe koordinimin me aleatët strategjikë”, ka përfunduar Gecaj.
