Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen ka njoftuar se do të propozojë një amendament në rregulloren për standardet e emetimit të dioksidit të karbonit për automjetet e pasagjerëve dhe ato të lehta komerciale këtë muaj, në mënyrë që të mos paguajnë prodhuesit gjoba të larta në rast mosrespektimi.
Sipas rregullores së miratuar në mars 2023 për shtrëngimin e standardeve të emetimit të CO2 për makinat e reja të pasagjerëve dhe mjetet e reja komerciale të lehta, nga fillimi i këtij viti deri në vitin 2029 të gjithë prodhuesit duhet të ulin emetimet mesatare me 15 për qind në krahasim me vitin 2021, më pas me 55 për qind për makinat e reja dhe 50 për qind për furgonat e rinj për periudhën 201,32, 2030 dhe 2031, 2030 dhe 2030 për qind, nga 2031,2 për qind.
Shumë prodhues, në një kohë të transformimeve të rëndësishme teknologjike, një shtytje për elektrifikimin që drejtuesit e automjeteve ende nuk e kanë përqafuar plotësisht, kërcënimet e luftërave tregtare dhe pasigurisë së përgjithshme në industrinë e automobilave, nuk do t’i përmbushin këto objektiva këtë vit, duke u përballur me gjoba të mëdha që mund të arrijnë deri në 15 miliardë euro. Prandaj, Komisioni do të propozojë rregulla pak më fleksibël për t’u dhënë prodhuesve më shumë kohë për të përmbushur këto objektiva.
Ndryshimi i ri do të konsistojë në marrjen parasysh të emetimeve të dioksidit të karbonit gjatë tre viteve, nga 2025 në 2027, në vend të vetëm një viti. Kjo do t’u japë më shumë kohë prodhuesve që vonohen në përputhjen, ndërsa do të shpërblejë edhe ata që e kanë bërë tashmë këtë.
Komisioni do të publikojë një plan veprimi për industrinë e automobilave për të ndihmuar këtë sektor kyç të elektrizohet sa më shpejt të jetë e mundur dhe të përballojë me sukses konkurrencën kineze.
Komisioni Evropian do të paraqesë një paketë propozimesh që tregojnë se do të ketë një relaksim të standardeve mjedisore, si dhe masa për uljen e kostove të energjisë dhe forcimin e sektorit të teknologjisë së pastër.
Këto janë ndërhyrje në rregullat e reja për standardet e zinxhirit të furnizimit, nga mbrojtja e mjedisit te mbrojtja e të drejtave të njeriut, të cilat u miratuan vetëm pak muaj më parë, por tani po sulmohen si shumë sfiduese për kompanitë.
Janë dy tekste kryesore nën sulm nga BE: Direktiva e Raportimit të Qëndrueshmërisë së Korporatave (CSRD), e cila kërkon që kompanitë e mëdha t’u ofrojnë investitorëve dhe “grupeve të tjera të interesuara” informacion rreth ndikimeve dhe emetimeve të tyre klimatike, si dhe hapat e ndërmarrë për t’i kufizuar ato.
Draft dokumenti i BE-së thotë se kompanitë duhet të raportojnë për zinxhirët e tyre të furnizimit çdo pesë vjet, në vend të çdo vjetore, gjë që do të “ulte ndjeshëm barrën”. Ai shtoi se Komisioni do të detyrojë kompanitë më të mëdha me më shumë se 1,000 punonjës të respektojnë.
Ndryshimet ka të ngjarë të debatohen ashpër në Parlamentin e BE-së, me disa ligjvënës që kundërshtojnë lehtësimin e rregullave mjedisore, megjithëse disa liberalë kanë thënë se i mirëpresin ndryshimet.
Grupet e klimës kundërshtojnë lehtësimin e rregullave
“Ndryshimi i drejtimit tani do të ishte shumë i dëmshëm për kompanitë që po udhëheqin rrugën në angazhimin e tyre ndaj qëndrueshmërisë dhe kanë filluar të investojnë para dhe burime në përputhje me legjislacionin,” thotë Amandine van den Berghe nga OJQ-ja mjedisore Client Earth.
Brukseli këmbëngul se mbetet i përkushtuar ndaj qëllimeve të tij mjedisore dhe neutralitetit të klimës deri në vitin 2050. Pasi Trump hodhi poshtë shtytjen e paraardhësit të tij për të mbështetur investimet e teknologjisë së pastër, Brukseli beson se ka një mundësi për Evropën.
– Fakti që SHBA-të tani po largohen nga axhenda e gjelbër nuk do të thotë se ne do të bënim të njëjtën gjë. Krejt e kundërta. Kjo do të thotë që ne duhet të rritemi”, tha Komisioneri Evropian për Energjinë, Dan Jorgensen.
Përfaqësuesit e biznesit në Bruksel kanë shprehur shqetësimin se masat konkrete për uljen e kostove të energjisë mund të vijnë shumë vonë. Për shembull, ata vunë në dukje se dokumenti i zbuluar thotë se Brukseli do të reformojë rregullat e ndihmës shtetërore deri në korrik dhe se një propozim legjislativ për të zvogëluar kohën e pritjes për lejet për projektet e energjisë së rinovueshme do të dorëzohet në fund të vitit 2025
