Shkruan: Vladimir Perev
Tërmet të vërtetë politiko-nacionalist shkaktoi vizita private e kryeministrit të Kosovës (…dhe i të gjithë shqiptarëve!?) Albin Kurtit në Maqedoni, konkretisht në Shkup dhe Tetovë. Rasti ishte riemërimi i rrugës “Vtora Maqedonska Brigada” (grevë apo proletar, askush nuk e di më) në rrugën “Adem Demaçi” dhe valëvitja e njohur prej kohësh e flamujve të Shqipërisë së Madhe.
U treguan shumë histori për gjëra të njohura. Adem Demaçi është person i njohur në mjediset maqedonase, si person i kalibrit botëror në luftën për të drejtat e njeriut. Ka studiuar në Beograd, Prishtinë dhe Shkup, njihet si shkrimtar, poet dhe publicist. Me njëzet e tetë vitet e kaluara në burgjet e Titos, ai shënon luftën historike për të drejtat e njeriut, jo vetëm për shqiptarët, por edhe për të gjithë popujt evropiane.
Nëse poeti italian, karbonari Silvio Pelliko shënoi shekullin e 19-të me odisenë e burgut në librin “Burgjet e mia”, në shekullin e 20-të Nelson Mandela u shfaq si simbol i luftës kundër aparteidit. Para tij ishte heroi ynë i harruar, radovishiani si dhe dhëndër i Todor Aleksandrovit, Koce Cipushev me librin e tij “ 19 vjet në burgjet serbe”, që në fund të gjithë të dëgjojmë për të pa pajtuesin Adem Demaçi, mbajtës të çmimit “Sakharov” e dhënë nga Parlamenti Evropian për “lirinë e mendimit”.
Qesharake janë thirrjet për një lloj neofashizmi shqiptar, vetëm për shkak të valëvitjes së flamurit dhe emërtimit të një rruge me emrin e një disidenti dhe luftëtari të të drejtave të njeriut shqiptar. Rrëfimi që i është dhënë Demaçit është i justifikuar dhe pohimet se “ai nuk ka pasur lidhje me Maqedoninë” janë plotësisht të pasakta. Përveç faktit që ai ka qenë këtu për një periudhë të vogël të jetës së tij, ai ishte i pranishëm edhe me veprimet e tij që e dërguan atë në skllavëri afatgjatë. Çfarë të bëjmë me ata që nuk kanë qenë kurrë këtu, apo u bënë me rrugë pasi janë bërë faktorë në “Jugosllavinë e re”. Cilat janë meritat e Ivo Ribar-Lolës, Boris Kidriqit, Mosha Pijades, Gjuro Salaj, Gjuro Gjakoviqit, madje edhe Josip Brozit – të cilët dëgjuan diçka apo u interesuan për Maqedoninë…kurrë, asnjë pikë kontakti.
Ne jemi skllevër të stereotipeve shoqërore, të një kolonializmi të ngulitur dhe të trashëguar, mendor dhe material nga sundimi serb në Maqedoni dhe vëllazërimi-bashkimi i rremë jugosllav, i cili përfundoi në një llogaritje të përgjakshme. Kur Deng Xiaoping iu tha se vizioni i tij për Kinën moderne nuk korrespondon me postulatet e marksizëm-leninizmit, ai u përgjigj me gjakftohtësi: “Kjo është një kohë e re. Marksi nuk ka parë asnjëherë llambë elektrike dhe Lenini nuk shkeli kurrë në Kinë. Nuk kemi asgjë të përbashkët me ta… realizojmë ide të reja të lira”. Do të jepnim gjak për të ruajtur rrugën Leninova dhe emrin e gjimnazit Josip Broz-Tito. Establishmenti bolshevik dhe fallso-patriotik maqedonas e di se me rënien e atyre emrave do të bjerë edhe iluzioni i fundit për ne si “socialistë” dhe se “Tito na e dha vendin”. Ky është fundi i Maqedonisë, i imagjinuar në strofullat Kagebeov të Beogradit dhe Moskës…një iluzion që po i vjen fundi. Të mos harrojmë Sofjen, e cila deri në mesin e viteve të pesëdhjeta të shekullit të kaluar, me shpirt ndihmoi maqedonizimin në Pirini…tani po paguajnë faturën!
Strukturat pro-jugosllave/pro serbe dhe pro ruse e morën si thikë në zemër deklaratën e Kurtit se “duhet të ndahemi nga Beogradi dhe të afrohemi me Tiranën, Prishtinën dhe Sofjen”, ose kështu disi tingëllonte deklarata. Ky afrim do të sillte edhe ndryshimin përkatës të Kushtetutës, e me këtë edhe një dridhje të re, të madhe politike dhe nacionale. Do të vijnë ndryshime të tjera dhe do të ndryshohen emrat e disa rrugëve. Publiku maqedonas do të duhet të mësojë se kush janë ata: Jordan dhe Dimitar Çkatrovi, Dr. Asen Tatarçev, Dimitar Gjuzelov, Koce Tsipushev, Simeon Radev, Ilija Kotsarev, Stefan Janakiev Stefanov, Nikola Pavlov Butika, Roza Koyzaklieva, Trajço Chundev dhe shumë të tjerë. të cilët kaluan ose lanë jetën në kazamatet e Titos. Do të jenë edhe Ivan Mihailov dhe Car Boris i Tretë dhe Car Ferdinand. Sigurisht që do të ketë edhe Divizionin e 11-të të Këmbësorisë Maqedonase! Është pjesë e historisë së bullgarëve maqedonas! Ai ndryshim i rrugëve me siguri do të vijë dhe të mos gënjehemi, do të jetë një proces i vështirë dhe i mundimshëm.
Fluturimi i flamujve të Shqipërisë së Madhe duhet parë më shumë si pjesë e folklorit tonë të përbashkët, dhe jo si një lloj rreziku real. Edhe ne vitet e nëntëdhjeta me diellin nga Kutleshi valëvitëm edhe flamujt e Maqedonisë së Madhe, kështu që pasojat ishin pas nesh. Askush tjetër nuk pa telashe. Në fund të fundit, Shqipëria ishte gjithmonë e madhe për ne, por ne e pamë qysh tash, sepse u zvogëluam. Për të qenë më të saktë, humbëm iluzionin e madhështisë sonë, ranë idetë e rreme dhe secili erdhi në “të vetin”!
Kiro Gligorov vdiq dhe nuk e pranoi kurrë se ideja e tij për “barazinë” ndaj fqinjëve, sado e rreme të ishte, përkatësisht hapi derën e idesë Mihailoviste për Maqedoninë si vend barazie. Tani atë e kemi, pas ndryshimit të Kushtetutës do të çimentohet. Më pas vijnë ndryshimet, sado të dhimbshme të jenë ato.
“Kthimi” i Adem Demaçit mes nesh është kthimi i dinjitetit njerëzor, i virtyteve dhe i nxitjeve tona për të luftuar për të drejtat tona dhe dinjitetin e racës sonë njerëzore.
Ky është vetëm fillimi…
Shkrimin ne gjuhen maqedonase mund ta gjeni ne kete LINK
