22:36 | 7 Dhjetor 2025
Kur dëgjojmë këngën tonë të preferuar, truri ynë aktivizon rrjete specifike që lidhen me kujtimet, emocione dhe ndjenjat e kënaqësisë. Ky është përfundimi i një studimi të realizuar nga universitetet e Arizonës dhe Kalifornisë, botuar në revistën Human Brain Mapping.
Muzika ka fuqinë të rikthejë kujtime nga momentet më të lumtura të jetës sonë: Takime festive, dashuri e parë, ose ditë të veçanta si dasmat. Nostalgjia që lind nga këto këngë ndihmon të ruajmë identitetin, të lidhemi me të tjerët dhe të menaxhojmë emocionet e tjera. Një shembull i njohur për publikun shqiptar mund të jetë muzika e fëmijërisë, që rikthen kujtime nga programet televizive apo ngjarje të veçanta të familjes.
Në studimin me 57 persona, rezonanca magnetike funksionale tregoi se këngët nostalgjike aktivizojnë rrjetet e lobit temporal postero-medial dhe të insulës, që lidhen me përqendrimin, kujtimet dhe kënaqësinë emocionale. Ky efekt është më i dukshëm tek personat më të moshuar, duke treguar se dëgjimi i muzikës nostalgjike mund të ndihmojë në “trajnimin” e trurit gjatë plakjes.
Muzika ka gjithashtu potencial terapeutik: Studimet tregojnë se mund të përmirësojë kujtesën autobiografike tek personat me Alzheimer ose dëmtime të tjera konjetive, duke ndikuar edhe pozitivisht tek kujdestarët që e dëgjojnë.
Sipas filozofit Schopenhauer, muzika shpreh thelbin e emocioneve, dhe truri përpunon këtë thelb në dy mënyra: përmes kujtesës së strukturës muzikore dhe përmes asociacioneve kontekstuale që lidhen me emocione dhe kujtime personale. Këto mekanizma përfshijnë zona të ndryshme cerebrale si korteksi dëgjimor, amigdala, striati, hipokampusi dhe rrjeti “default mode”, duke krijuar një eksperiencë të plotë emocionale dhe kognitive.
Dëgjimi i këngës së zemrës nuk është vetëm kënaqësi, por edhe ushtrim për trurin dhe kujtesën tonë./tvklan.al
