Albert Ajnshtajni, një nga mendjet më të ndritura të shekullit XX, vdiq më 18 prill 1955 në spitalin “Princeton Hospital” në Nju Xhersi.
Por çfarë tha ai në momentet e fundit të jetës së tij? Një mister i thellë mbetet i pandriçuar, duke ngjallur kuriozitetin e shumë studiuesve dhe adhuruesve të tij.
Sipas biografisë së Abraham Pais, një prej bashkëpunëtorëve më të njohur të Ajnshtajnit, ai shqiptoi disa fjalë në gjermanisht në çastet e fundit.
Kjo është një pjesë e rëndësishme e historisë së tij, por fatkeqësisht, fjalët e tij u humbën përgjithmonë për shkak të një keqkuptimi.
Infermierja që ishte pranë tij, zonja Rozsel, dëgjoi diçka, por nuk e kuptoi gjuhën. Kjo situatë ka bërë që fjalët e fundit të Ajnshtajnit të mbeten të paqarta, duke lënë hapësirë për spekulime të shumta rreth përmbajtjes së tyre.
Ky episod është konfirmuar nga burime të tjera historike, duke theksuar se fjalët e tij të fundit janë një nga misteret më të mëdha të historisë së shkencës.
A ishin ato një reflektim filozofik mbi jetën, një mesazh personal, apo thjesht një shprehje e dhimbjes? Kjo mbetet për t’u zbuluar.
Spekulimet rreth fjalëve të fundit të Ajnshtajnit kanë nxitur shumë studiues të mendojnë për natyrën e mendjes së tij.
A ishin ato një përmbledhje e gjithë dijes së tij, apo një thirrje për të reflektuar mbi universin? Kjo është një pyetje që do të mbetet pa përgjigje.
Megjithatë, mungesa e fjalëve të fundit nuk e zbeh trashëgiminë e Ajnshtajnit.
Kontributet e tij në fizikën moderne, nga teoria e relativitetit deri te mekanika kuantike, vazhdojnë të udhëheqin shkencën edhe sot. Idetë e tij për hapësirën dhe kohën janë themelore për kërkimet bashkëkohore.
Siç theksohet nga revista Scientific American, Ajnshtajni ishte gjithmonë një hap përpara, shpeshherë i vështirë për t’u kuptuar.
Mungesa e fjalëve të tij të fundit është një metaforë për jetën e tij, e cila mbetet e hapur për interpretim dhe reflektim.
Në fund, ndoshta vetë fakti që fjalët e tij të fundit mbetën të pakuptuara është një simbol i përshtatshëm për trashëgiminë e tij.
Edhe nëse ato u humbën, idetë e Ajnshtajnit vazhdojnë të jetojnë dhe të frymëzojnë brezat e ardhshëm.
