22:14 | 1 Shtator 2025
Shkencëtarët kanë bërë një hap historik duke identifikuar për herë të parë bakterin Yersinia pestis në një varrezë masive nën rrënojat e qytetit antik të Jerashit në Jordan, duke konfirmuar shkakun e Pestës së Justinianit, pandemisë së parë të regjistruar në histori që shpërtheu në vitin 541 pas Krishtit dhe shkatërroi Mesdheun lindor.
Studimi, i udhëhequr nga Universiteti i Florida Jugut dhe Florida Atlantic University, analizoi tetë dhëmbë të viktimave të gjetura nën hipodromin romak të Jerashit. Rezultatet treguan se viktimat ndanin variante thuajse identike të bakterit, duke konfirmuar një shpërthim të shpejtë dhe vdekjeprurës, në përputhje me shënimet historike për masakrën e popullsisë.
Rays HY Jiang, autor kryesor i studimit, tha: “Ky zbulim ofron një dritare të drejtpërdrejtë gjenetike për mënyrën se si pandemia përhapej në zemër të Perandorisë Bizantine dhe tregon se qytetet e mëdha, si Jerash, shpesh mbingarkoheshin dhe shërbenin si varreza masive në kohë emergjence.”
Pesta e Justinianit, e shkaktuar nga Yersinia pestis, e njëjta bakter që më vonë shkaktoi Murtajën e Zezë, përhapet përmes pleshtave që shfaqen te brejtësit, kryesisht minjtë, dhe mund të transmetohet edhe drejtpërdrejt mes njerëzve në formën pneumonike. Studimet tregojnë se bakteria kishte qarkulluar për mijëra vjet në popullatat njerëzore para shpërthimit të Justinianit, duke treguar se pandemitë historike nuk kanë një origjinë të vetme, por lindën nga rezervuarë të ndryshëm kafshësh.
Ky zbulim i ri jo vetëm që ndriçon historinë e pandemisë së Justinianit, por gjithashtu përkujton se kërcënimi nga pestat historike nuk ka zhdukur, pasi bakteret e njëjta vazhdojnë të ndikojnë tek njerëzit edhe sot, duke kërkuar kujdes dhe masat e duhura për mbrojtje shëndetësore./tvklan.al
